Εποχή σποράς: Μάιο έως τέλη Ιουνίου, ανάλογα την περιοχή.
Συγκομιδή: Περίπου 65-85 ημέρες μετά τη σπορά.
Αποτελεί για τους ινδιάνους ιθαγενείς της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής το ιερότερο φυτό, καθώς στην καλλιέργεια του καλαμποκιού (Zea mays) στηρίχθηκαν σε μεγάλο βαθμό οι αρχαίοι πολιτισμοί των προγόνων τους. Σύμφωνα με ευρήματα, το καλαμπόκι φαίνεται να εξημερώθηκε σε υψίπεδα του Μεξικού πριν από περίπου 6 χιλιετίες, όπου και κατάφερε να καταλάβει, σχετικά γρήγορα, μεγάλες εκτάσεις. Παρόλα αυτά, η εξάπλωση του άργησε μέχρι οι Ευρωπαίοι να ανακαλύψουν τον «Νέο Κόσμο» και να το μεταφέρουν γύρω στα μέσα του 16ου αιώνα στο δικό τους, έως τότε γνώριμο κόσμο. Στη χώρα μας, ήρθε πολύ αργότερα μέσω της Βόρειας Αφρικής, εξου και η ονομασία «αραβόσιτος»
Η καλλιέργεια του, όμως, στις νέες του πατρίδες διέφερε από τη σημερινή, εξαιτίας του μικρού μεγέθους του καρπού και των σπόρων που ήταν σκληροί και μάλλον άγευστοι, με αποτέλεσμα να μπορούν να καταναλωθούν μόνο μετά από άλεσμα. Ακόμη κι έτσι όμως, το καλαμποκάλευρο δεν μπόρεσε να ανταγωνιστεί τις καλλιέργειες σίτου και κρίθης, καταλήγοντας οι νεοφερμένες σοδειές να χρησιμοποιούνται για ζωοτροφή.
Τα γλυκά καλαμπόκια, που είναι ιδανικά και για ψήσιμο ή βράσιμο, δημιουργήθηκαν αργότερα από φυσικές μεταλλάξεις, οι οποίες αύξησαν την περιεκτικότητα των σπόρων σε σάκχαρα. Μάλιστα, τα καλύτερα λέγεται πως δημιουργήθηκαν σε καλλιέργειες ινδιάνικων φυλών στην πολιτεία της Πενσιλβάνιας, όπου και διατηρήθηκαν από γενιά σε γενιά. Ήταν στα τέλη του 19ου αιώνα, που οι λευκοί άποικοι τα δοκίμασαν για πρώτη φορά και διαπίστωσαν την εμπορική τους αξία, ενώ επιχείρησαν και την περαιτέρω βελτίωση τους με αλλεπάλληλες διασταυρώσεις. Έτσι, αυξήθηκε η γλυκύτητα του και η ταχεία προέλαση των δεκάδων ποικιλιών του στις θερμότερες χώρες, εδραίωσαν την καλλιέργεια του.
Διατροφική αξία
Το γλυκό καλαμπόκι, με τις λίγες θερμίδες (περίπου 100 ανά 100γρ.) και τα ελάχιστα λιπαρά, αποτελεί πολύ καλή πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β (Β1 και Β9), οι οποίες προλαμβάνουν την εμφάνιση ορισμένων τύπων αναιμίας. Επίσης, όταν καταναλώνεται τακτικά, δρα «ενάντια» στην κακή χοληστερόλη, προστατεύοντας έτσι το καρδιαγγειακό σύστημα. Ενώ, ορισμένες από τις αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει διαθέτουν και αντικαρκινική δράση.
Η καλλιέργεια του καλαμποκιού
Πρόκειται για ένα ετήσιο φυτό με όρθιο, συμπαγή βλαστό και σπαθωτά φύλλα. Η αρσενική ταξιανθία απελευθερώνει την απαραίτητη για τη γονιμοποίηση γύρη, ενώ οι θηλυκές δεν είναι άλλες από τις ρόκες. Στην ελληνική αγορά συναντάμε συνολικά 7 τύπους καλαμποκιού, με το γλυκό καλαμπόκι να έχει και τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε σάκχαρα.
Προετοιμασία εδάφους
Επειδή η διασπορά της γύρης πραγματοποιείται με τον άνεμο, για να γίνει και καλύτερη γονιμοποίηση σπέρνουμε σε παράλληλες γραμμές (π.χ. 3 σειρές των 4μ.). Και αν δεν έχει βρέξει πριν τη σπορά, ποτίζουμε καλά 2-3 ημέρες νωρίτερα για να μαλακώσει το έδαφος.
Την ημέρα της σποράς σκάβουμε το χώμα με μια φρέζα ή τσάπα για να αφρατέψει και ισιώνουμε με μια τσουγκράνα, αφαιρώντας τυχόν πέτρες που θα δυσκολέψουν τη βλάστηση.
Στη συνέχεια χαράζουμε τις γραμμές σποράς, οι οποίες θα πρέπει να απέχουν μεταξύ τους 75εκ. και με μια τσάπα ή φτυάρι τις μεγαλώνουμε ώστε να δημιουργήσουμε αυλάκια πλάτους 15εκ. και βάθους 15-20εκ.
Τέλος για να εμπλουτίσουμε το έδαφος, ρίχνουμε μέσα στα αυλάκια καλά χωνεμένη κοπριά ή κομπόστ, που αυξάνει την οργανική ουσία του εδάφους και διατηρεί ζεστό το χώμα, μαζί με ένα βιολογικό κοκκώδες πλήρες λίπασμα, τύπου 6-8-10 ή με παραπλήσιες αναλογίες. Προσέχουμε να ανακατευτούν καλά τα υλικά και να διασκορπιστούν ομοιόμορφα σε πλάτος και βάθος.
Σπορά και φροντίδες
Κατά τη σπορά, τοποθετούμε τους σπόρους στον πάτο τον αυλακιών, σε ευθεία γραμμή ελεύθερα, χωρίς να μετράμε τις μεταξύ τους αποστάσεις και με τη βοήθεια μιας τσουγκράνας τους καλύπτουμε με χώμα σε βάθος όχι μεγαλύτερο των 3-4εκ., αλλιώς οι σπόροι θα δυσκολευτούν να φυτρώσουν.
Η σπορά ολοκληρώνεται με το πότισμα, όπου στο νερό μπορούμε να έχουμε διαλύσει και ένα φυσικό βιοδιεγέρτη ριζοβολίας για να βοηθήσουμε τη βλάστηση των σπόρων.
Αφού τα φυτά μας αποκτήσουν ύψος 8-10εκ., θα τα αραιώσουμε διαλέγοντας τα πιο υγιή και ζωηρά και αφήνοντας ένα φυτό ανά 30εκ.
Μετά τη φύτευση
Το καλαμπόκι έχει την τάση να βγάζει εναέριες ρίζες στους πρώτους δύο κόμβους του καλαμιού του, έτσι όταν τα φυτά φθάσουν περίπου τα 40εκ. ύψος, παραχώνουμε τον κεντρικό βλαστό καλύπτοντάς τον με χώμα, ώστε να θάψουμε αυτές τις ρίζες , οι οποίες θα βοηθήσουν στην καλύτερη στήριξη του φυτού.
Οι αυξημένες ανάγκες του φυτού σε άζωτο καλύπτονται με τη χρήση ενός υγρού απλού λιπάσματος αζώτου, τύπου 10-0-0, σε δύο φάσεις. Μια όταν το φυτό θα έχει ύψος 30-40εκ. και μια όταν φτάσει τα 70-80εκ.
Φροντίζουμε να σκαλίζουμε το έδαφος κάθε 20-30 ημέρες, ενώ το πότισμα θα πρέπει να γίνεται τακτικά, περίπου 2-3 φορές την εβδομάδα ανάλογα τον καιρό και το έδαφος, εξαιτίας των αυξημένων αναγκών του φυτού σε νερό, ιδιαίτερα από την άνθιση και μετά. Εάν συναντήσουμε καρούλιασμα στα φύλλα, πιθανότατα θα οφείλεται στην έλλειψη εδαφικής υγρασίας.
Η συγκομιδή θα πρέπει να γίνεται πριν τα καλαμπόκια φτάσουν στην πλήρη ωρίμανση, διότι τα σάκχαρα τους μετατρέπονται σε άμυλο, με αποτέλεσμα να χάνουν τη γλυκιά τους γεύση και να σκληραίνουν. Όπως και η κατανάλωση ή η όποια μεταποίηση θα πρέπει να γίνονται εντός 2-3 ημερών για τον ίδιο λόγο.
Φυτοπροστασία
Για τα σκουλήκια που τρώνε το εσωτερικό του καλαμιού (πυραλίδα του καλαμποκιού) ή τις αρσενικές και θηλυκές ταξιανθίες (πράσινο σκουλήκι) ψεκάζουμε με βάκιλο της Θουριγγίας μόλις εντοπίσουμε τις πρώτες προσβολές.
Για να αποφύγουμε τις προσβολές των ριζών από σκουλήκια των εντόμων του καλαμποκιού και σιδεροσκούληκα, δεν σπέρνουμε στα ίδια σημεία που την προηγούμενη χρονιά καλλιεργήθηκε καλαμπόκι ή ηλίανθος.