Το ταπεινό μεν νοστιμότατο δε μαρούλι (Lactuca sativa) είναι από τα πρώτα λαχανικά που εξημέρωσε ο άνθρωπος, αφού ήδη πριν από 5.000 χρόνια καλλιεργούταν από τους Αιγύπτιους στις εύφορες όχθες του Νείλου. Μάλιστα στην αρχαία Ελλάδα εκτιμούσαν τα ωμά του φύλλα ως ορεκτικό, ενώ στη Ρώμη τα έτρωγαν σε συνδυασμό με την «πικάντικη» ρόκα. Οι άντρες πάντως τα κατανάλωναν με μέτρο κι αυτό διότι, σε πείσμα της αφροδισιακής φήμης που απολάμβανε στην Αίγυπτο, όλοι οι μεγάλοι γιατροί και φαρμακολόγοι της εποχής συμφωνούσαν πως ο «θρίδαξ» καταπραΰνει το νου και ψυχραίνει τον πόθο. Σε μεγάλο βαθμό η θεωρία τους είχε δίκιο, καθώς κατά την κοπή τους, τα μακρόφυλλα και με μεγάλο ύψος μαρούλια που καλλιεργούνταν εκείνη την εποχή, έρρεε άφθονος από το βλαστό τους ένας γαλακτώδης χυμός, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε μάλιστα ως υπνωτικό μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα.
”στην αρχαία Ελλάδα εκτιμούσαν τα ωμά του φύλλα ως ορεκτικό, ενώ στη Ρώμη τα έτρωγαν σε συνδυασμό με την «πικάντικη» ρόκα”
Σήμερα πάντως, σε όλες τις μορφές που εμφανίζεται το μαρούλι, από τα παραδοσιακά φυλλώδη και τα κεφαλωτά μέχρι τα πιο πρόσφατα με κατσαρά ή κόκκινα φύλλα, απουσιάζει εντελώς αυτός ο αντιαφροδισιακός χυμός. Έτσι, το μαρούλι δεν διαθέτει άλλες ιδιότητες πέρα από τις εξακριβωμένες γαλακταγωγούς, διουρητικές και ήπια ηρεμιστικές, οι οποίες όμως χάνονται κατά το μαγείρεμα.
Η καλλιέργεια του μαρουλιού
Όπως όλα τα φυλλώδη λαχανικά έτσι κι αυτό, στο οποίο ανήκει και η σγουρή σαλάτα, είναι χαμηλής ανάπτυξης ενώ το σχήμα και το χρώμα του διαφέρει ανάλογα με την ποικιλία. Μπορούμε να το καλλιεργήσουμε με δυο τρόπους, είτε με σπορά υπαίθρια ή σε σπορείο και μετέπειτα με μεταφύτευση είτε φυτεύοντας απευθείας στο έδαφος νεαρά φυτά.
Για τη διευκόλυνση των εργασιών οι σαλάτες φυτεύονται υπαίθρια σε γραμμές με μεταξύ τους αποστάσεις 25-40εκ., ενώ αν το έδαφος μας δεν στραγγίζει καλά, τότε επιλέγουμε τη φύτευση σε αναχώματα ύψους 20-25εκ.
Αφού προετοιμάσουμε το έδαφος, χαράσσουμε τις γραμμές φύτευσης πάνω στις οποίες θα απλώσουμε μια στρώση καλά χωνεμένης κοπριάς, μια παρόμοια στρώση κομπόστ για να καλυφθούν οι ανάγκες του μαρουλιού σε οργανική ουσία, ένα κοκκώδες λίπασμα τύπου 7-7-10 και θα ανακατέψουμε καλά τα υλικά με το χώμα.
Φύτευση
Πάνω στις γραμμές ανοίγουμε μικρούς λάκκους ανά 25εκ. και φυτεύουμε τα νερά φυτά μας προσέχοντας να μην πιέσουμε πολύ το χώμα.
Στη συνέχεια ρίχνουμε επιφανειακά γύρω από κάθε φυτό λίγο λίπασμα ασβεστίου και ποτίζουμε με άφθονο νερό, στο οποίο μπορούμε να διαλύσουμε ένα εκχύλισμα φυκιών.
Σε περίπτωση όπου ο χώρος μας είναι περιορισμένος, μπορούμε να φυτεύσουμε πιο πυκνά ανά 10-15εκ. αλλά σταυρωτά. Για παράδειγμα σε δυο παράλληλες γραμμές, δεν φυτεύουμε ευθεία αλλά διαγώνια, ώστε να δώσουμε στα φυτά μας τον απαιτούμενο χώρο για να αναπτυχθούν.
Επίσης, μπορούμε να φυτέψουμε τμηματικά, δηλαδή ανά 20-25 ημέρες, για να μην ωριμάσουν όλα μαζί.
Μετά τη φύτευση
Κάθε 20 ημέρες σκαλίζουμε το χώμα με σκοπό να καταστρέψουμε τα ζιζάνια και να σπάσουμε την επιφανειακή κρούστα του εδάφους, ώστε να αερίζονται καλύτερα οι ρίζες.
Το πότισμα γίνεται 1-4 φορές την εβδομάδα και κάθε 20-25 ημέρες διαλύουμε στο νερό του ποτίσματος ένα υγρό πλήρες λίπασμα τύπου 9-9-9.
Σε 50 περίπου ημέρες από τη φύτευση οι σαλάτες θα είναι έτοιμες για κατανάλωση, ενώ κατά τη συγκομιδή αφαιρούμε το φυλλώδες τμήμα με ένα μαχαίρι, χωρίς να ξεριζώνουμε το φυτό, ώστε να μας δώσει και επόμενη παραγωγή.
Φυτοπροστασία
Για να αντιμετωπίσουμε τα έντομα που τρώνε τα φύλλα τοποθετούμε παγίδες κόλλας, κίτρινες για μελίγκρα/αλευρώδη και μπλε για το θρίπα ή ψεκάζουμε με φυσικό πύρεθρο.
Τα πιο σοβαρά προβλήματα προκαλούνται από διάφορους μύκητες που δημιουργούν κίτρινες και καστανές κηλίδες στα φύλλα, τα οποία στη συνέχεια σαπίζουν. Για την αντιμετώπιση τους αφαιρούμε τα προσβεβλημένα φύλλα με την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων, ενώ σε μεγαλύτερες προσβολές ψεκάζουμε με χαλκό.
Για προστασία από τα σαλιγκάρια ρίχνουμε περιμετρικά ένα μείγμα από στάχτη ή θειάφι, που τα απωθεί.
Σχετικά προϊόντα: