Το καρότο (Daucus carota) παράγει την πιο δημοφιλή ρίζα παγκοσμίως και αποτελεί εντατική καλλιέργεια σε όλες τις εύκρατες χώρες. Ένα φυτό διετές στη φύση, μονοετές στην καλλιέργεια του, καθώς η περαιτέρω ανάπτυξη του και η ανθοφορία του, επιβαρύνουν το υπόγειο τμήμα του, που είναι και το τελικό μας προϊόν. Ως καλλιέργεια έχει διάφορες ποικιλίες, από πολύ μικρά και τρυφερά καρότα που δεν ξεπερνούν τα δέκα γραμμάρια μέχρι γίγαντες που τέσσερα μαζί αγγίζουν τα 4 κιλά.
Όλα τα καρότα οφείλουν την ύπαρξη τους σε έναν άγριο πρόγονο που συναντάται στο Αφγανιστάν, ο οποίος έχει κόκκινη ρίζα άρα και μεγάλη περιεκτικότητα σε ανθοκυανίνες. Ενώ, η πρώτη προσπάθεια καλλιέργειας του έγινε στη Βαβυλώνα πριν από περίπου τρεις χιλιετίες, όχι όμως για τη ρίζα του που ακόμη ήταν πικρή και σκληρή αλλά, για τα βρώσιμα φύλλα και τους αρωματικούς του σπόρους. Στην αρχαία Ελλάδα εκτιμούσαν ιδιαίτερα τις ιδιότητες του δικού μας άγριου καρότου, με τη λεπτή, ινώδη και λευκή ρίζα για τη διουρητική και αφροδισιακή του δράση. Παρόλα αυτά η καλλιέργεια του ήμερου καρότου στη χώρα μας φαίνεται να άργησε αρκετά. Αντίθετα, η δυτική Ευρώπη, γνώρισε το καρότο για πρώτη φορά πριν από περίπου χίλια χρόνια, λόγω του ζήλου των Αράβων να εισάγουν καλλιέργειες νέων ειδών στις κατακτημένες περιοχές.
Κατά την πορεία της εξημέρωσης του, η ρίζα του καρότου έχασε σταδιακά το έντονο χρώμα της καθώς μειώθηκαν οι ανθοκυανίνες, καταλήγοντας να είναι κίτρινο. Οι πολύ δραστήριοι, όμως, βελτιωτές στην Ολλανδία δημιούργησαν στις αρχές του 17ου αιώνα, με αφετηρία τα εξημερωμένα κίτρινα και τον άγριο κόκκινο πρόγονο, το σημερινό γνωστό μας καρότο με το πορτοκαλί χρώμα που αγαπήθηκε αμέσως από τους καταναλωτές, χάρη και στην ικανότητα του να μην αποχρωματίζεται κατά το μαγείρεμα.
Θρεπτική αξία:
Η πορφυρή αυτή απόχρωση του καρότου οφείλεται στη μεγάλη περιεκτικότητά του σε β-καροτένιο, μια χρωστική που εκτός του ότι εντός του οργανισμού μετατρέπεται σε βιταμίνη Α, προστατεύει την επιδερμίδα από την υπεριώδη ακτινοβολία ενώ, διαθέτει και αντιφλεγμονώδη και αντικαρκινική δράση. Αν και κατά κανόνα τα ωμά λαχανικά υπερτερούν σε θρεπτικές και θεραπευτικές ιδιότητες, εδώ το καρότο αποτελεί την εξαίρεση επιτυγχάνοντας καλύτερες αποδόσεις εάν μαγειρευτεί διότι, με το βρασμό διπλασιάζεται η δυνατότητα αφομοίωσης του β-καροτένιου. Μάλιστα, με το βρασμό αποκτά και μια γλυκύτερη γεύση, με αποτέλεσμα να καταναλώνεται με μεγαλύτερη ευχαρίστηση και να προτιμάται ακόμη και από βρέφη και μικρά παιδιά. Σε παλαιότερες εποχές, μάλιστα, που η τιμή της ζάχαρης ήταν σχεδόν απαγορευτική, παρασκεύαζαν με αυτό γλυκίσματα, όπως το γνωστό μας κέικ καρότου.
Επιπλέον, η κατανάλωση του καρότου ενισχύει τις λειτουργίες του ήπατος, ανακουφίζει από τις ξινίλες και τη δυσπεψία, ενώ διαθέτει αποτοξινωτική, διουρητική και υπακτική δράση. Οι παραπάνω ιδιότητες διατίθενται σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό στο χυμό του, αλλά η χρήση του θα πρέπει να γίνεται με μέτρο ή να αραιώνεται με νερό γιατί, αυξάνει απότομα το σάκχαρο στο αίμα, εξαιτίας της έλλειψής του σε ίνες.
Προετοιμασία εδάφους.
Μια έκταση των 2,5τμ. στον κήπο επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών μιας τετραμελούς οικογένειας σε καρότα. Έτσι αφού οριοθετήσουμε την καλλιεργήσιμη έκταση, με ένα πατόφτυαρο σκάβουμε σε βάθος 20-30εκ., φροντίζοντας να σπάσουμε και τυχόν σβόλους χώματος που θα εμποδίσουν τη βλαστικότητα των σπόρων και ισιώνουμε με μια τσουγκράνα το έδαφος.
Επειδή το καρότο έχει αυξημένες ανάγκες σε οργανική ουσία, θα προσθέσουμε στο έδαφος ένα μείγμα από κοπριά, κομπόστ και οργανικό λίπασμα για λαχανικά τύπου 6-3-12 με ιχνοστοιχεία ή κάποιο άλλο με παραπλήσιες αναλογίες, ενσωματώνοντάς το καλά στο χώμα.
Σπορά
Το καρότο σπέρνεται «χύδην», δηλαδή δεν χρειάζεται θέσεις σποράς, αλλά διασκορπίζουμε τους σπόρους σε όλη την έκταση.
Ο σπόρος του καρότου, ο οποίος είναι πολύ μικρός θα πρέπει να σπαρθεί σε βάθος τριπλάσιο από το μέγεθος του. Αυτό επιτυγχάνεται με τη βοήθεια μιας τσουγκράνας ανασηκώνοντας ελαφρώς το χώμα κατά τόπους σε όλη την έκταση, σαν να το τσιμπάμε.
Στη συνέχεια κάνουμε ένα χορταστικό πότισμα με ένα ποτιστήρι που φέρει φυσούνα για να μην παρασύρουμε το σπόρο σε μεγαλύτερο βάθος. Ακόμη, η προσθήκη στο νερό ποτίσματος ενός βιολογικού σκευάσματος από εκχύλισμα φυκιών θα βοηθήσει στο καλύτερο φύτρωμα των σπόρων.
Μετά τη σπορά
Προσέχουμε να ποτίζουμε πριν στεγνώσει το χώμα, πάντα με μικρή ποσότητα νερού, καθώς σε υπερβολική υγρασία μπορεί να προκληθεί ανώμαλο σχήμα στα καρότα.
Όταν τα φυτά βγάλουν τα 3-5 πρώτα φύλλα, τα αραιώνουμε αφήνοντας ένα φυτό ανά 5-7εκ.
Κατά τη συγκομιδή, φροντίζουμε να ποτίσουμε για να διευκολυνθεί η εξαγωγή τους από το έδαφος.
Επίσης, για να αποφύγουμε τη δημιουργία πρασινίσματος στην κορυφή, παραχώνουμε τον κεντρικό βλαστό έτσι ώστε να παραμείνει σκεπασμένη η ρίζα με χώμα.
Εποχή σποράς: Σε νότιες, θερμές περιοχές όλο το χρόνο, ενώ σε κρύες Μάρτιο-Μάιο
Συγκομιδή: Σε 70-120 ημέρες, ανάλογα με την ποικιλία, την εποχή σποράς και τις εδαφοκλιματικές συνθήκες