Η καλεντούλα ή καλέντουλα, έχει χώρα καταγωγής τις παραμεσόγειες χώρες, μέχρι και το Ιράν.
Στην χώρα μας, είναι γνωστή και με το όνομα νεκρολούλουδο ή μαργαρίτα.
Άλλες ονομασίες: κίτρινη μαργαρίτα, αδράχτι της γριάς, κρόκος των φτωχών.
Ετυμολογία: Calendula, calendae, πρωτομηνιά στο ρωμαϊκό ημερολόγιο – υπαινιγμός για την ανθοφορία που διαρκεί μεγάλο διάστημα. Arvensis, arvum, αγρός = αρουραία, των αγρών.
Η καλεντούλα η άγρια, είναι μονοετής, αρωματική πόα, όρθια ή κατακείμενη, ανήκει στην οικογένεια Asteraceae ή Compositae, έχει ελαφρώς χνουδωτούς διακλαδισμένους βλαστούς, με ύψος έως και 40 εκατοστά.
Τα φύλλα είναι λογχοειδή, ελαφρώς οδοντωτά, χνουδωτά με μήκος έως 8 εκατοστά, τα ανώτερα χωρίς μίσχο και τα κατώτερα άμισχα.
Τα άνθη της καλεντούλας της άγριας έχουν ευχάριστο άρωμα, φύονται σε ταξιανθία κεφάλιο ως 2 εκατοστά σε διάμετρο, μοιάζουν με μαργαρίτας πορτοκαλί έως χρυσό-κίτρινου χρώματος με περίοδο ανθοφορίας από Δεκέμβριο – Οκτώβριο.
Βρώσιμα μέρη της καλεντούλας της άγριας, είναι οι νεαροί τρυφεροί βλαστοί τα λουλούδια και τα φύλλα που καταναλώνονται ωμά ή μαγειρεμένα, συλλέγεται σχεδόν όλο το χρόνο, από το Δεκέμβριο έως και τον Οκτώβριο, αναλόγως την περιοχή και το υψόμετρο.
Τα φυτά δεν έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις για το έδαφος. Καλλιεργείται σε όλα τα κλίματα, κατά τη διάρκεια της θερμής περιόδου κάθε περιοχής.
Αποδίδει καλύτερα σε πλήρη ηλιοφάνεια και δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις σε λίπανση.
Οικογένεια: Asteraceae
Επιστημονική ονομασία: Calendula arvensis (Vaill.) L.
Διεθνείς κοινές ονομασίες: Calendula, field marigold
Κοινές ονομασίες: καλέντουλα, νεκρολούλουδο, μαργαρίτα, κίτρινη μαργαρίτα, αδράχτι της γριάς, κρόκος των φτωχών.
Ύψος: 20 – 40 εκ.
Ιδανικό Ph εδάφους: 6 – 8
Χρώμα λουλουδιών: κίτρινο-πορτοκαλί
Κύκλος ζωής: 1 – 2 χρόνια
Για επαγγελματίες αγρότες: ΝΑΙ
Για ερασιτέχνες κηπουρούς: ΝΑΙ
Καλλιέργεια σε γλάστρα: ΝΑΙ (σε γλάστρες μεγάλου μεγέθους, που να στραγγίζουν καλά).
Εποχή συγκομιδής: κατά την πλήρη άνθιση (ανάλογα την περιοχή και το υψόμετρο, από Μάιο έως Ιούλιο).
Χρήσεις: Στη μαγειρική ονομάζεται ο κρόκος των φτωχών, γιατί το ζωηρό κίτρινο χρώμα από τα πέταλα των ανθέων, δίνουν χρώμα σε διάφορα πιάτα όπως σούπες, ρύζι, κέικ και άλλα.
Τα πέταλα του άνθους και οι νεαροί βλαστοί είναι βρώσιμα ωμά ή μαγειρεμένα, υπάρχουν αναφορές, πως κατά την αρχαιότητα οι Έλληνες και οι Πέρσες τα χρησιμοποιούσαν ως γαρνιτούρα σε κάποια από τα εδέσματα τους. Οι λαοί της Κεντρικής Ευρώπης, συνήθιζαν να προσθέτουν τα άνθη της στις σούπες τους, για να δώσουν άρωμα.
Τα φύλλα είναι πολύ πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα και ανόργανα συστατικά, η θρεπτική τους αξία είναι παρόμοια με του Taraxacum officinale (Ταράξακου). Τα φρέσκα φύλλα όπου προστίθενται προσδίδουν μια γλυκιά γεύση.
Από τα άνθη της παράγεται το έλαιο καλεντούλας (εμποτισμός του βοτάνου σε λάδι) , πλούσιο σε καροτίνες, που χρησιμοποιείται στη θεραπεία πληγών και εγκαυμάτων. Στην ιατρική χρησιμοποιείται για τις εμμηναγωγές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές της. Στην λαϊκή ιατρική η χρήση της είναι απολυμαντική, αντισηπτική και επουλωτική των πληγών. Παλιά, χρησιμοποιούσαν τα πορτοκαλοκίτρινα γλωσσοειδή ανθίδια των λουλουδιών της, για να νοθεύουν το σαφράν του κρόκου.
Το αιθέριο έλαιο της καλεντούλας, χρησιμοποιείται κυρίως για την παρασκευή δερματολογικών αλοιφών, από τις φαρμακοβιομηχανίες και την κοσμετολογία (μελέτη και εφαρμογή θεραπειών ομορφιάς). Δυστυχώς, τα αιθέρια έλαια που βρίσκονται στην καλέντουλα είναι τοξικά για τις γάτες.
Κατάλληλη εποχή μεταφύτευσης : αρχές – μέσα άνοιξης (αναλόγως το υψόμετρο και την γεωγραφική θέση).
Αποστάσεις φύτευσης: 30 – 40 εκ. στην γραμμή και 60 – 70 εκ. μεταξύ των γραμμών.
Ευνοϊκή συγκαλλιέργεια: Τα φυτά συντροφιάς, είναι μια δοκιμασμένη στο χρόνο μέθοδος κηπουρικής, που εμπλουτίζει και προστατεύει τις ευάλωτες καλλιέργειες.
H καλέντουλα θα παρασύρει τις αφίδες μακριά από τα μπιζέλια, τα φασόλια και τις ντομάτες.
Τα αγγούρια, τα καρότα, ο αρακάς και τα σπαράγγια, επωφελούνται επίσης από την καλλιέργεια της καλέντουλας σε κοντινή απόσταση.
Επιπλέον, η καλέντουλα απωθεί πολλά παράσιτα!
Πότισμα γενικά: Στα πρώτα στάδια ανάπτυξης, μέχρι το φυτό να ‘’πιάσει’’ στο έδαφος ποτίστε (ανάλογα το έδαφος) 1 με 2 φορές την εβδομάδα. Όταν διαπιστώσετε ότι το νεαρό φυτό σας, έχει δημιουργήσει καινούργια φύλλα, αρχίστε να μειώνετε σταδιακά τα ποτίσματα.
Εάν η καλλιέργεια γίνει στο έδαφος, προτιμήστε το πότισμα με την μέθοδο της σταγόνας και με μικρές ποσότητες νερού. Το πολύ νερό θα προκαλέσει μυκητολογικές προσβολές στο ριζικό σύστημα και θα μειώσει την μυρωδιά του φυτού. Δέκα με δεκαπέντε ημέρες πριν την συγκομιδή, καλό θα είναι να σταματάνε εντελώς τα ποτίσματα Κατά αυτόν τον τρόπο, δηλαδή με την έλλειψη νερού, το φυτό βελτιώνει την μυρωδιά του (αιθέρια έλαια).
Καλλιέργεια: υπαίθρια
ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Η χρήση των αρωματικών-φαρμακευτικών φυτών, πρέπει να γίνεται με την σύμφωνη γνώμη του ιατρού σας.