Μελιτζάνα Σαντορίνης (8 ΦΥΤΑ)

Ελληνική παραδοσιακή ποικιλία μελιτζάνας, ανοιχτής επικονίασης.

Καλλιεργείτε τον τελευταίο τουλάχιστον αιώνα, στο νησί της Σαντορίνης. Τα τελευταία χρόνια και εξαιτίας και του τουρισμού, η φήμη της έχει απλωθεί και εκτός της Ελλάδας.

Τα τελευταία χρόνια η ζήτηση αυτής της ποικιλίας έχει αυξηθεί γιατί οι καταναλωτές την θεωρούν πολύ γλυκιά ποικιλία.

Είναι φυτό όρθιας ανάπτυξης, αρκετά παραγωγικό.

Εάν καλλιεργηθεί σωστά, παράγει πολλούς και ομοιόμορφους καρπούς.

Τα άνθη του είναι μωβ, ιώδους χρώματος.

Ο καρπός της είναι πολύ μεγάλος (μήκους 15 – 16 εκ. και βάρους 400 – 500 γρ. κατά την πλήρη ωρίμανση), ωοειδούς σχήματος και φωτεινού λευκού χρώματος.

Η συγκομιδή πρέπει να γίνει στο κατάλληλο στάδιο (όταν ο καρπός αποκτήσει βάρος περίπου 300 – 400 γρ.) γιατί εάν μεγαλώσει και άλλο, γεμίζει σπόρο και πικρίζει.

Σάρκα λευκή, σφιχτή, με υπέροχο άρωμα και μοναδική γεύση. Η μελιτζάνα Σαντορίνης είναι ιδανική για μαγειρική χρήση τον φούρνο. Ακόμα μπορείτε να την ψήσετε σε θράκα ή να την βάλετε σε βάζα για τον χειμώνα. Δοκιμάστε να φτιάξετε και μια σπιτική μελιτζανοσαλάτα. Είναι πεντανόστιμη.

Στην Σαντορίνη, εκτός τον άλλων, φτιάχνουν με αυτή την μελιτζάνα, μια τοπική στραπατσάδα με το όνομα Κοσκοσέλα.

Ταιριάζει πολύ με: φέτα, μυζήθρα, κασέρι, τομάτα, πλατύφυλλο βασιλικό (genovese), αυγά, ελαιόλαδο, μπαλσάμικο, μαύρο πιπέρι κ.α.

Αποδίδει καλά σε περιοχές με υψηλές θερμοκρασίες και ξερικές συνθήκες. 

Είναι πολύ καλή επιλογή και για ερασιτέχνες αλλά και για επαγγελματίες παραγωγούς.

Κατάλληλη ποικιλία για υπαίθρια καλλιέργεια.

 

Οικογένεια: Solanaceae

Επιστημονική ονομασία: Solanum melongena L.

Πιστοποίηση Βιολογικού φυτού: ΔΗΩ

Ύψος φυτού: 70 – 80 εκ.

Βάρος καρπού: 500 – 550 γρ.

Χρώμα καρπού: λευκό

Σχήμα καρπού: ωοειδής

Μεταφύτευση – συγκομιδή: 75 – 85 ημέρες

Χρώμα λουλουδιών: ιώδες

Κύκλος ζωής: ετήσιος

Για επαγγελματίες αγρότες: ΝΑΙ

Για ερασιτέχνες κηπουρούς: ΝΑΙ

Καλλιέργεια σε γλάστρα: ΟΧΙ

Παραγωγικότητα: αρκετά παραγωγική

Χρήσεις: σαλάτες, μελιτζανοσαλάτα, ψήσιμο στο φούρνο και άλλες μαγερικές συνταγές.

 

Εποχή μεταφύτευσης : μέσα-τέλος άνοιξης, αρχές καλοκαιριού (αναλόγως το υψόμετρο και την γεωγραφική θέση).

Αποστάσεις φύτευσης: 50-55 εκ. στην γραμμή και 90-100 εκ. μεταξύ των γραμμών.

Ευνοϊκή συγκαλλιέργεια: Οι μελιτζάνες, μπορούν να καλλιεργηθούν μαζί με μια πλειάδα αρωματικών φυτών και λαχανικών, όπως είναι, ο βασιλικός (βοηθάει την γεύση και το άρωμα), τα μπιζέλια (συνεισφέρουν ζωτικό άζωτο στο έδαφος), το σπανάκι (παρέχει κάλυψη εδάφους), η ρίγανη, η καλεντούλα και το μποράγκο (προσελκύουν επικονιαστές και αρπακτικά έντομα), οι πατάτες (ίδιες απαιτήσεις καλλιέργειας/μεγιστοποίηση συγκομιδής), το νεροκάρδαμο (βοηθάει στην προστασία από μυκητιασικές ασθένειες και απωθεί τα παράσιτα), ο άνηθος (ενισχύει την ανάπτυξη), η μέντα και το σκόρδο (απωθούν τα παράσιτα και μεγιστοποιούν τον χώρο).

Ο αμάραντος θα την βοηθήσει στην αντοχή από έντομα, το πιπέρι καγιέν θα απομακρύνει τις κάμπιες και τα πράσινα φασόλια, θα την προστατεύσουν από το σκαθάρι της πατάτας.

Αποφύγετε να καλλιεργήσετε κοντά στις μελιτζάνες, ηλίανθο και καλαμπόκι, γιατί κρύβουν τον ήλιο (λόγω μεγέθους) και μειώνουν την παραγωγικότητα τους. Επίσης ο μάραθος αναστέλλει την ανάπτυξη τους και τα γεράνια, φιλοξενούν πολλές ασθένειες, που μπορούν να μεταπηδήσουν στις μελιτζάνες και να τις καταστρέψουν. Τέλος οι κολοκύθες και τα πεπόνια, καλό είναι, να φυτεύονται μακριά από τις μελιτζάνες, γιατί απορροφούν μεγάλο μέρος των θρεπτικών συστατικών του εδάφους, που είναι ζωτικής σημασίας για την σωστή ανάπτυξη τους.

Οι καλοί γείτονες από μόνοι τους, δεν εγγυώνται μια άφθονη συγκομιδή μελιτζάνας. Είναι σημαντικό να φροντίζετε και να λιπαίνετε σωστά τα φυτά σας. Αυτό περιλαμβάνει προσαρμοσμένη λίπανση (ρωτήστε μας για βιολογικά λιπάσματα με την πιο θρεπτική σύνθεση), ειδικά εάν φυτεύετε τις μελιτζάνες σας, κοντά σε λαχανικά που ”απαιτούν” πλούσια θρέψη. 

Πότισμα γενικά: η ποσότητα και η πυκνότητα αρδεύσεων, εξαρτάται από την ποικιλία και το έδαφος, που έχει ο κήπος ή το κτήμα σας, καθώς και το εάν καλλιεργείτε στην βόρεια ή νότια Ελλάδα. Εμπειρικά θα λέγαμε ότι, πότισμα με σταγόνες (στάγδην άρδευση), 3 – 4 φορές την εβδομάδα είναι ιδανική πυκνότητα για τα πρώτα στάδια ανάπτυξης. Τους θερμούς καλοκαιρινούς μήνες, μπορείτε να αυξήσετε την ποσότητα της άρδευσης. ΠΡΟΣΟΧΗ, το νερό δεν πρέπει να ”λιμνάζει” γύρω από τα φυτά.

Καλλιέργεια: Υπαίθρια.

 

 

ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΜΑΣ

Οικογένεια: Solanaceae

Επιστημονική ονομασία: Solanum melongena L.

Καταγωγή μελιτζάνας: Ινδία

Άλλες ονομασίες: Μελιζάνα, Βαζανιά, Μελιντζάνα.

Διεθνείς ονομασίες: Eggplant, Aubergine, Melanzana, Vânătă, Patlıcan, Berenjena, Баклажан, Плави патлиџан, الباذنجان,  茄子. 

Γενικά στοιχεία για τη μελιτζάνα: ανακαλύφθηκε στις νότιες περιοχές της Ινδίας. Οι Ινδοί, την χρησιμοποιούσαν τότε στη διατροφή τους, χωρίς όμως να την καλλιεργούν συστηματικά. Η πρώτη συστηματική της καλλιέργεια, ξεκίνησε στην Κίνα τον 5ο αιώνα π.Χ. Πέρασε αρκετός καιρός, μέχρι να έρθει η μελιτζάνα στην Ευρώπη και πιο συγκεκριμένα στην Ιταλία. Αυτό έγινε το 14ο αιώνα μ.Χ., όπου ξεκίνησε η καλλιέργεια της στη Γηραιά Ήπειρο, για διακοσμητικούς μόνο σκοπούς και όχι για τροφή, λόγω της πικρής της γεύσης, που απέτρεπε τους Ευρωπαίους να την εντάξουν στο διαιτολόγιό τους. Περίπου το 18ο αιώνα, άρχισε η μελιτζάνα να χρησιμοποιείται στην Ευρωπαϊκή διατροφή και από τότε, έγινε ένα από τα πιο αγαπημένα καλοκαιρινά λαχανικά.

Τύποι μελιτζάνας: 1) Διαχωρισμός με βάση το σχήμα τους. α) μακρόστενοι καρποί, σε σχήμα μπαστούνι ή οβάλ. Είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος και αυτός που υπάρχει σε πληθώρα στην αγορά. β) μελιτζάνες με πολύ λεπτούς καρπούς, που έχουν σχήμα που θυμίζει φίδι. Είναι γνωστές και ως μελιτζάνες της Ιαπωνίας. γ) πολύ μικροί στρόγγυλοι καρποί, που τους βρίσκουμε κυρίως στην Ασία. δ) μελιτζάνες σε σχήμα δάκρυ, με πορτοκαλί ή κόκκινο χρώμα στη φλούδα. Οι καρποί είναι πολύ πικροί και έχουν συγκεκριμένη μαγειρική χρήση. Είναι γνωστές ως, Αφρικάνικες μελιτζάνες ή μελιτζάνες της Αιθιοπίας. 2) Διαχωρισμός με βάση το χρώμα της φλούδας. α) ιώδες χρώμα, β) λευκό χρώμα, γ) ανοιχτό πράσινο χρώμα, δ) μωβ χρώμα, ε) πορτοκαλί και κόκκινο χρώμα.

Απαιτήσεις της μελιτζάνας σε κλίμα: φυτό θερμής εποχής. Απαιτεί υψηλότερες θερμοκρασίες, από την τομάτα και την πιπεριά. Για τη μελιτζάνα, η άριστη θερμοκρασία εδάφους είναι οι 30°C, με όρια, τους 25 – 35°C . Κατά την περίοδο ανάπτυξης των φυτών, οι άριστες θερμοκρασίες είναι, 22 – 30°C την ημέρα και 18 – 24°C, τη νύχτα.

Έχει παρατηρηθεί ότι, οι μακρόστενες ποικιλίες μελιτζάνας, είναι πιο ανθεκτικές στις υψηλές θερμοκρασίες, από τις φλάσκες (φούσκες).

Απαιτήσεις της μελιτζάνας σε έδαφος: αποδίδει καλύτερα σε ελαφρά και μέσης σύστασης εδάφη, που στραγγίζουν καλά και είναι γόνιμα. Το άριστο ph εδάφους, για την καλλιέργεια της μελιτζάνας, είναι 5.5 έως 7.2. Σε βαριά εδάφη, που συγκρατούν υγρασία, είναι πολύ πιθανό να δημιουργηθούν προβλήματα στο ριζικό σύστημα. Επίσης, θα πρέπει να δοθεί προσοχή, στην αλατότητα του εδάφους και του νερού άρδευσης. Εάν τα ποσοστά της αλατότητας, είναι πάνω από το επιθυμητό, η ανάπτυξη των φυτών της μελιτζάνας, θα είναι περιορισμένη.

Λίπανση: καλό θα είναι για να γίνει ολοκληρωμένη λίπανση, πριν από οποιαδήποτε ενέργεια σας, να προχωρήσετε σε ανάλυση εδάφους. Είναι μια απλή και οικονομική μέθοδος. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας και να σας δώσουμε όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες.

Αποστάσεις φύτευσης: 50 – 70 εκ. μεταξύ των φυτών (απόσταση φυτό με φυτό) και 80 – 120 εκ. μεταξύ των γραμμών καλλιέργειας.

Πώς στηρίζουμε τα φυτά της μελιτζάνας; σε υπαίθρια καλλιέργεια, στηρίζουμε τα φυτά της μελιτζάνας, σε έναν πάσσαλο ύψους 1 – 1.5 μ. Κάθε φυτό, στηρίζεται στον πάσσαλο και δένεται με σπάγκο ανά διαστήματα, για να μη σπάσει από έναν άνεμο ή το βάρος του. Στα θερμοκήπια, η στήριξη των φυτών της μελιτζάνας, μπορεί να γίνει όπως στην υπαίθρια καλλιέργεια, με πάσσαλο ή με σπάγκο, που δένεται στο σκελετό του θερμοκηπίου. Ο σπάγκος δένεται, από τη μία άκρη του στον σκελετό και από την άλλη, με χαλαρή θηλιά, στον βλαστό της μελιτζάνας. Το φυτό τυλίγεται γύρω από το σπάγκο, όσο μεγαλώνει. Προσοχή, για να στηρίξουμε τα φυτά της μελιτζάνας σε ένα σπάγκο, πρέπει να υπολογίσουμε τα εξής: α) ότι η κατασκευή του θερμοκηπίου μας, αντέχει το βάρος των φυτών, β) ο σπάγκος, να είναι καλής ποιότητας και ειδικός για στήριξη φυτών, γιατί είναι πιθανό να σπάσει από το βάρος των φυτών, γ) η θηλιά στη βάση των φυτών, να είναι χαλαρή, για να μην ”πνίξει” το βλαστό της μελιτζάνας.

Τα φυτά της μελιτζάνας, και στην υπαίθρια και στη θερμοκηπιακή καλλιέργεια, πρέπει να τα στηρίξουμε, όταν φτάσουν στο ύψος των 30 – 40 εκ., δηλαδή, λίγο μετά τη μεταφύτευση τους στο έδαφος.

Καλλιέργεια μελιτζάνας σε γλάστρες ή δοχεία: α) Οι γλάστρες ή τα δοχεία που θα καλλιεργήσετε μελιτζάνες, πρέπει να έχουν βάθος, τουλάχιστον 50 – 60 εκ. και η διάμετρος τους, στο επάνω μέρος, να είναι τουλάχιστον 40 εκ. Πρέπει να προσέξετε, ώστε οι οπές στράγγισης στη βάση τους, να είναι καλά ανοιχτές ή να ανοίξετε και άλλες, ώστε το νερό του ποτίσματος, να στραγγίζει καλά, από το υπόστρωμα. β) επιλέξτε βιολογικό υπόστρωμα για καλλιέργεια λαχανικών (ειδικότερα, αυτά που είναι κατάλληλα για την καλλιέργεια καρποφόρων λαχανικών). Αποφύγετε αυτά που έχουν σβόλους ή πέτρες, γιατί θα εμποδίσουν το σχηματισμό των ριζών. Εάν έχετε δικό σας υπόστρωμα (και είναι καλά απολυμασμένο) από κομποστοποίηση, κοσκινίστε το καλά και ”σπάστε” με τα χέρια σας τυχόν σβόλους, όταν το τοποθετείτε στη γλάστρα. γ) αφού γεμίσουμε τις γλάστρες μας με το υπόστρωμα, ανοίγουμε με το χέρι μας τρύπες, για να φυτέψουμε τα φυτά της μελιτζάνας. Τοποθετούμε τα φυτά στο υπόστρωμα και τα σκεπάζουμε με προσοχή, ώστε η ρίζα του φυτού να είναι όλη μέσα στο υπόστρωμα. Ποτίζουμε ελαφρά, γύρω από κάθε φυτό. Σε κάθε γλάστρα, με διάμετρο 30 – 40 εκ., τοποθετούμε ένα φυτό. δ) μόλις το φυτό της μελιτζάνας, φτάσει σε ύψος 30 – 40 εκ., βάζουμε μέσα στη γλάστρα ένα πάσσαλο, για να το στηρίζουμε. Εναλλακτικά το στηρίζουμε στον τοίχο ή σε μια πέργκολα. ζ) διατηρείστε το υπόστρωμα της γλάστρας σταθερά υγρό, με μικρές ποσότητες νερού, καθ΄ όλη τη διάρκεια της καλλιέργειας. ε) τοποθετήστε τις γλάστρες σας, σε σημείο με αρκετή ηλιοφάνεια (6 – 8 ώρες την ημέρα). Όταν οι θερμοκρασίες της άνοιξης ανεβούν, μεταφέρετε τις γλάστρες σας, σε ημι-σκιερή θέση. ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΟΧΗΣ: 1) επιλέξτε για την καλλιέργεια της γλάστρας, μικρόκαρπες (μίνι) ποικιλίες μελιτζάνας. 2) το υπόστρωμα που θα επιλέξετε, πρέπει να είναι το κατάλληλο. Χώμα από τον κήπο ή αποξηραμένα φύλλα, δεν έχουν συνήθως τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία, για μια ικανοποιητική ανάπτυξη των φυτών. 3) τα φυτά που μεγαλώνουν σε γλάστρα, μεγαλώνουν σε έναν περιορισμένο χώρο. Πρέπει να προσθέτετε, ανά τακτά χρονικά διαστήματα (ανά 15 ημέρες), υγρά βιολογικά λιπάσματα, ώστε να μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους, σε θρεπτικά στοιχεία. Προσοχή την εποχή της ανθοφορίας και του σχηματισμού καρπών. 4) κρατάμε σταθερά υγρό το έδαφος, χωρίς αυτό να ”λιμνάζει” γύρω από τα φυτά. Τακτικά ποτίσματα, με μικρό όγκο νερού είναι καλύτερα, από τα αραιά, που το νερό δίνεται σε μεγάλες ποσότητες. Η καλύτερη μέθοδος ποτίσματος, είναι αυτή της σταγόνας. Υπάρχουν στην αγορά, αρκετές προτάσεις, για πότισμα με σταγόνα στις γλάστρες του μπαλκονιού. 5) ανά 15 – 20 ημέρες, εφαρμόστε στο έδαφος και στα φύλλα, ήπια βιολογικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα ή εφαρμόστε δικές σας τεχνικές φυτοπροστασίας. Η πρόληψη είναι η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης (εντόμων – μυκήτων κ.α.).

Ποτίσματα στη μελιτζάνα: είναι απαιτητικό φυτό, στο αρδευτικό νερό. Η έλλειψη νερού, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην ποιότητα των φυτών και των φύλλων (κίτρινα φύλλα και πικροί, μικρού μέγεθος καρποί). Η συχνότητα των αρδεύσεων και η ποσότητα τους, είναι σε συνάρτηση με την εποχή καλλιέργειας. Το επιθυμητό είναι, να διατηρείτε η υγρασία σε ικανοποιητικά επίπεδα, χωρίς να λείπει το νερό, ούτε όμως και να ”λιμνάζει” γύρω από τα φυτά. Ποτίσματα μικρού όγκου, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, είναι τα επιθυμητά. Ως μέθοδο άρδευσης, επιλέξτε τη μέθοδο της σταγόνας (στάγδην).

Εμπειρικά θα λέγαμε ότι, την άνοιξη 2 ποτίσματα την εβδομάδα, είναι ικανά να καλύψουν τις ανάγκες της μελιτζάνας σε νερό. Το καλοκαίρι, η άρδευση των φυτών, μπορεί να είναι καθημερινή ή ανά δύο ημέρες. Η συχνότητα των ποτισμάτων, είναι συνάρτηση του εδάφους που γίνεται η καλλιέργεια.

Πώς και πότε γίνεται η συγκομιδή της μελιτζάνας; ανάλογα με την ποικιλία, η συγκομιδή των καρπών της μελιτζάνας, ξεκινάει 2.5 έως 3.5 μήνες, μετά τη μεταφύτευση των φυτών στο έδαφος. Πότε είναι έτοιμος ο καρπός της μελιτζάνας για συγκομιδή; ένας πρακτικός τρόπος, για να καταλάβουμε εάν ένας καρπός μελιτζάνας είναι ώριμος, είναι ο εξής: με τον αντίχειρα μας, πιέζουμε την επιφάνεια του καρπού. Όταν μετά την πίεση, δούμε ότι το σημείο που πιέσαμε, επιστρέφει στην πρότερή του θέση, ο καρπός είναι άγουρος. Ενώ, όταν πιέζουμε και το αποτύπωμα επί της επιφάνειας του καρπού παραμένει, σημαίνει ότι, η σάρκα του καρπού έχει μαλακώσει και είναι ώριμη, άρα έτοιμη για συγκομιδή.

Η συγκομιδή των καρπών γίνεται διαδοχικά (σε χέρια). Με ένα ψαλίδι, κόβουμε τους καρπούς με ένα κομμάτι μίσχου (το κλαδάκι που συγκρατεί τον καρπό στο φυτό). Επειδή, ο μίσχος και ο κάλυκας του καρπού, έχουν αγκάθια, καλό θα είναι κατά τη συγκομιδή, να φοράτε γάντια.

Διατήρηση και αποθήκευση: α) συντήρηση μελιτζάνας: οι καρποί της μελιτζάνας, είναι πολύ ευαίσθητοι στις χαμηλές θερμοκρασίες. Σε θερμοκρασίες κάτω από τους 8°C, η φλούδα τους μαυρίζει και οι ιστοί της σάρκας τους, σκληραίνουν και βυθίζονται. Ιδανική θερμοκρασία αποθήκευσης για τη μελιτζάνα, είναι από τους 8 έως τους 12°C. Σε αυτή τη θερμοκρασία, μπορούν να διατηρηθούν έως και 2 εβδομάδες. β) κατάψυξη μελιτζάνας: α) πλένουμε τις μελιτζάνες σχολαστικά, β) τις στραγγίζουμε, γ) τις τεμαχίζουμε σε ροδέλες ή κυβάκια, δ) τις τοποθετούμε στην κατάψυξη, μέσα σε σακούλες τροφίμων.

Προσβολές από έντομα: Τετράνυχος, Αφίδες, Αλευρώδεις, Φυλλορύκτες, Θρίπες.

Προσβολές από μύκητες – βακτήρια: Βοτρύτης, Ριζοκτόνια, Βερτιτσιλλίωση, Φυτόφθορα, Ωίδιο, Ανθράκωση, Κερκόσπορα, Φουζαρίωση, Αλτερνάρια.

Προσβολές από ιώσεις: Μωσαϊκό της Τομάτας, Μωσαϊκό του Αγγουριού, Ίωση της Μελιτζάνας.