Παραδοσιακή ποικιλία μπρόκολου, ανοιχτής επικονίασης.
Σχηματίζει κεφαλή μωβ χρώματος, ενώ κάτω από ιδανικές συνθήκες, μας δίνει αρκετά ”παραπούλια” (μικρότερες κεφαλές, πλευρικά της κεντρικής).
Το χρώμα γίνεται σκούρο μωβ, με την βοήθεια χαμηλών θερμοκρασιών.
Ποικιλία πολύ όψιμη. Απαιτεί 200 – 220 ημέρες, από την μεταφύτευση έως την συγκομιδή.
Οι επιστήμονες πιστεύουν, ότι ο φυσιοδίφης Πλίνιος αναφερόταν στο πορφυρό μπρόκολο, όταν περιέγραψε το «μπρόκολο Bruttium» τον πρώτο μ.Χ. αιώνα.
Τα μωβ μπρόκολα, άρχισαν να καλλιεργούνται στα τέλη του 19ου αιώνα στην νότια Γαλλία και ήταν γνωστά ως μπρόκολα – σπαράγγια.
Είναι πλούσιο σε βιταμίνη C και μια καλή πηγή καροτενοειδών, σιδήρου, φολικού οξέος, ασβεστίου, φυτικών ινών, βιταμίνης Α, Κ και Β.
Αυτό το χρώμα, το μωβ του μπρόκολου, οφείλεται στην υψηλή περιεκτικότητά του σε ανθοκυανίνες. Σε αντίθεση με το πράσινο μπρόκολο, περιέχει σελήνιο, με τις επακόλουθες ευεργετικές συνέπειες για την υγεία της καρδιάς και των μυών.
Περιέχει επίσης τη φυτοχημική σουλφοραφάνη, η οποία θεωρείται ότι βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου και μπορεί να παρέχει αντίσταση στις καρδιακές παθήσεις , την οστεοπόρωση και τον διαβήτη.
Η βλάστηση αυτού του μπρόκολου, απαιτεί μεγαλύτερη καλλιεργητική περίοδο, καθώς φυτεύονται στα μέσα του καλοκαιριού και δεν συγκομίζονται μέχρι το χειμώνα ή την άνοιξη του επόμενου έτους. Το μεγάλο χρονικό διάστημα και οι πολλές εποχές που χρειάζονται για να φέρουν τις καλλιέργειες στη συγκομιδή μπορεί να κοστίσει, χώρο και χρόνο, γεγονός που το καθιστά σχεδόν απαγορευτικό για εμπορική καλλιέργεια.
Η γεύση του μωβ μπρόκολου ταιριάζει καλά με πράσα, λάχανο, ραδίκια και εσπεριδοειδή. Συνδυάστε το με βούτυρο, ελαιόλαδο, ελαφριά ξίδια, ντομάτες, τσίλι, αλλαντικά όπως προσούτο, λευκά ψάρια, σκληρά τυριά και φέτα.
Οικογένεια: Brassicaceae
Επιστημονική ονομασία: Brassica oleracea var. Italica
Διεθνείς κοινές ονομασίες: violet du cup
Ύψος φυτού: έως 60 εκ.
Βάρος κεφαλής: 250 – 350 γρ.
Χρώμα κεφαλής: μωβ
Μέγεθος φυτού: μεσαίο
Κύκλος ζωής: ετήσιος
Μεταφύτευση – συγκομιδή: 200 – 220 ημέρες
Για επαγγελματίες αγρότες: ΟΧΙ
Για ερασιτέχνες κηπουρούς: ΝΑΙ
Καλλιέργεια σε γλάστρα: ΝΑΙ (μπορεί να καλλιεργηθεί σε γλάστρες, όπως και τα περισσότερα φυλλώδη λαχανικά. Επιλέξτε βιολογικό φυτόχωμα, με καλή στράγγιση και γλάστρα βαθιά, με διάμετρο τουλάχιστον 25 – 30 εκ.).
Εποχή συγκομιδής: από μέσα έως τέλη φθινοπώρου (αναλόγως το υψόμετρο και την γεωγραφική θέση).
Χρήσεις: το χρησιμοποιούμε κυρίως σε σαλάτες (ελαφρώς βρασμένο), αλλά και σε διάφορα φαγητά στο φούρνο και στην κατσαρόλα.
Όταν μαγειρεύεται χάνει τη μωβ απόχρωση του, λόγω της υψηλής θερμότητας.
Το μπρόκολο violet du cup ταιριάζει καλά με σουσάμι (σπόρους, λάδι και ταχίνι), ξηρούς καρπούς (αμύγδαλα, φουντούκια, καρύδια και φιστίκια), μουστάρδα, τζίντζερ, εσπεριδοειδή (λεμόνι και πορτοκάλι), τσίλι και μαύρο πιπέρι.
Εποχή μεταφύτευσης : μέσα – τέλος καλοκαιριού (αναλόγως το υψόμετρο και την γεωγραφική θέση).
Αποστάσεις φύτευσης: 40 – 50 εκ. στην γραμμή και 60 – 70 εκ. μεταξύ των γραμμών.
Ευνοϊκή συγκαλλιέργεια: Τα φυτά συντροφιάς είναι μια δοκιμασμένη στο χρόνο μέθοδος κηπουρικής, που εμπλουτίζει και προστατεύει τις ευάλωτες καλλιέργειες. Οι αγρότες και οι κηπουροί φυτεύουν συγκεκριμένες καλλιέργειες, την μια κοντά στην άλλη, για να αποτρέψουν τα παράσιτα, να προσελκύσουν ωφέλιμα έντομα και να τονώσουν την ανάπτυξη.
Τα καλύτερα φυτά συντροφιάς για το μπρόκολο Violet du cup, είναι τα παντζάρια, το σέλινο, το χαμομήλι (βελτιώνει τη γεύση του), το μαρούλι, οι πατάτες (έχουν διαφορετικές διατροφικές ανάγκες), το δεντρολίβανο (απωθεί τους λαχανόσκωρους) και το σπανάκι (του προσφέρει σκιά).
Αποφύγετε να φυτέψετε κοντά στα μπρόκολα σας, φυτά της οικογένειας των σταυρανθών (μπρόκολο, κουνουπίδι, λάχανο, λαχανάκια βρυξελλών κ.λ.π.), γιατί προσελκύουν τους ίδιους τύπους παρασίτων.
Μερικοί κηπουροί αποφεύγουν επίσης να φυτεύουν λάχανο, κουνουπίδι, φράουλες, καλαμπόκι, ντομάτες, πιπεριές και οποιαδήποτε κολοκυθάκια μαζί με το μπρόκολο, επειδή αυτά τα φυτά θα ανταγωνιστούν το μπρόκολο, για τα ίδια θρεπτικά συστατικά.
Πότισμα γενικά: Μην ποτίζετε τα φυτά σας καθημερινά. Αντίθετα, ποτίστε τα βαθιά, μία με δύο φορές κάθε εβδομάδα.
Χρησιμοποιήστε στάγδην άρδευση ή λάστιχο εμποτισμού για να ποτίσετε γύρω από τη βάση του φυτού. Στη συνέχεια, αφήστε το χώμα να στεγνώσει λίγο πριν το ποτίσετε ξανά. Προσέξτε να μην ποτίσετε υπερβολικά το μπρόκολο σας. Διαφορετικά, οι ρίζες θα μπορούσαν να πεθάνουν.
Καλλιέργεια: υπαίθρια
ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΜΑΣ
Οικογένεια: Brassicaceae – Crucifereae
Επιστημονική ονομασία: Brassica oleracea var. Italica Plenck.
Καταγωγή μπρόκολου: νότια Ευρώπη και ανατολική Μεσόγειος.
Άλλες ονομασίες: –
Διεθνείς ονομασίες: Broccoli, Chou Brocoli, Brokkili, Cavolo Broccolo, Broculi, Brokolice, ブロッコリー, Brócolis, Parsakaali.
Γενικά στοιχεία για το μπρόκολο: το μπρόκολο αναπτύσσεται σε ύψος 45 – 70 εκ. (ανάλογα με τη χρησιμοποιούμενη ποικιλία) και έχει σχετικά επιφανειακό ριζικό σύστημα (45 εκ.). Τα φύλλα είναι μεγάλα, πλατιά και σαρκώδη. Η βασική διαφορά από το κουνουπίδι, είναι ότι το μπρόκολο εκτός από τη κεντρική ανθοκεφαλή, σχηματίζει και δευτερεύουσες ανθοκεφαλές στις μασχάλες των φύλλων, που είναι ακανόνιστου σχήματος. Η κεντρική ανθοκεφαλή, έχει μια διάμετρο από 7.5 – 20 εκ., ενώ οι δευτερεύουσες (παραπούλια), είναι μικρότερης διαμέτρου.
Κατηγορίες ποικιλιών μπρόκολου: διακρίνονται στις παρακάτω: α) ανάλογα με τις ημέρες που απαιτούνται, από τη μεταφύτευση των φυτών, έως και τη συγκομιδή των κεφαλών. Οπότε, έχουμε τις πρώιμες, τις μέσο-πρώιμες και τις όψιμες. β) Ανάλογα με το μέγεθος που αποκτά η κεντρική κεφαλή, μικρή ή μεγάλη. γ) Ανάλογα με το πότε πρέπει να καλλιεργηθούν. Φθινοπωρινές, ανοιξιάτικες και χειμερινές. ε) Ανάλογα με το χρώμα που αποκτά η κεφαλή πριν τη συγκομιδή. Πράσινο, σκούρο πράσινο, κόκκινο, ιώδες. ζ) Ανάλογα με το εάν σχηματίζουν μόνο μία κεφαλή ή περισσότερες (παραβλάσταρα ή παραπούλια).
Απαιτήσεις του μπρόκολου σε κλίμα: είναι φυτό ψυχρής εποχής. Οι θερμοκρασίες 21 έως 28°C, επηρεάζουν θετικά την ανάπτυξη φύλλων και βλαστών, όμως κατά το σχηματισμό των κεφαλών, απαιτεί χαμηλότερες 15 – 20°C. Πάνω από τους 25°C, οι κεφαλές δεν είναι συμπαγείς, ενώ κάτω των 5°C, η ανάπτυξη του φυτού είναι πολύ αργή.
Απαιτήσεις του μπρόκολου σε έδαφος: ευδοκιμεί σε ποικιλία εδαφών. Ιδανικά, όμως, είναι τα εδάφη μέσης σύστασης, γόνιμα, πλούσια σε οργανική ουσία, που στραγγίζουν καλά. Το pH του εδάφους θα πρέπει να έχει τιμή 6 – 6,5, ενώ σε χαμηλότερη τιμή, επηρεάζεται αρνητικά η διαθεσιμότητα των ιχνοστοιχείων (απαραίτητα για το μπρόκολο). Το μπρόκολο έχει υψηλότερη ανθεκτικότητα σε αλατούχα εδάφη, σε σχέση με άλλα λαχανικά (κουνουπίδι, γογγύλι).
Λίπανση: καλό θα είναι, για να γίνει ολοκληρωμένη λίπανση, πριν από οποιαδήποτε ενέργεια σας, να προχωρήσετε σε ανάλυση εδάφους. Είναι μια απλή και οικονομική μέθοδος. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας και να σας δώσουμε όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες.
Αποστάσεις φύτευσης: 40 – 60 εκ. πάνω στη γραμμή καλλιέργειας (απόσταση φυτό από φυτό) και 40 – 75 εκ. γραμμή από γραμμή καλλιέργειας (απόσταση σειρά με σειρά).
Καλλιέργεια μπρόκολου σε γλάστρες ή δοχεία: α) Οι γλάστρες ή τα δοχεία που θα καλλιεργήσετε μπρόκολο, πρέπει να έχουν βάθος, τουλάχιστον 20 εκ. και η διάμετρος τους, στο επάνω μέρος, να είναι τουλάχιστον 30 εκ. Πρέπει να προσέξετε, ώστε οι οπές στράγγισης στη βάση τους, να είναι καλά ανοιχτές ή να ανοίξετε και άλλες, ώστε το νερό του ποτίσματος, να στραγγίζει καλά από το υπόστρωμα. β) επιλέξτε βιολογικό υπόστρωμα για καλλιέργεια λαχανικών. Αποφύγετε αυτά που έχουν σβόλους ή πέτρες, γιατί θα εμποδίσουν το σχηματισμό των ριζών. Εάν έχετε δικό σας υπόστρωμα π.χ. από κομποστοποίηση και είναι καλά απολυμασμένο, κοσκινίστε το καλά και ”σπάστε” με τα χέρια σας τυχόν σβόλους, όταν το τοποθετείτε στη γλάστρα. γ) αφού γεμίσουμε τις γλάστρες μας με το υπόστρωμα, ανοίγουμε με το χέρι μας τρύπες, για να φυτέψουμε τα φυτά του μπρόκολου. Τοποθετούμε τα φυτά στο υπόστρωμα και τα σκεπάζουμε με προσοχή, ώστε η ρίζα του φυτού να είναι όλη μέσα στο υπόστρωμα. Ποτίζουμε ελαφρά, γύρω από κάθε φυτό. Σε κάθε γλάστρα, με διάμετρο 30 εκ., τοποθετούμε 1 – 2 φυτά. δ) διατηρείστε το υπόστρωμα της γλάστρας σταθερά υγρό, με μικρές ποσότητες νερού, καθ΄ όλη τη διάρκεια της καλλιέργειας. ζ) τοποθετήστε τις γλάστρες σας, σε σημείο με αρκετή ηλιοφάνεια (6 – 8 ώρες την ημέρα). Όταν οι θερμοκρασίες του καλοκαιριού ανεβούν, μεταφέρετε τις γλάστρες σας, σε ημι-σκιερή θέση. Σημεία Προσοχής: 1) το υπόστρωμα που θα επιλέξετε, πρέπει να είναι το κατάλληλο. Χώμα από τον κήπο ή αποξηραμένα φύλλα, δεν έχουν συνήθως τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία, για μια ικανοποιητική ανάπτυξη των φυτών. 2) τα φυτά που μεγαλώνουν σε γλάστρα, μεγαλώνουν σε έναν περιορισμένο χώρο. Πρέπει να προσθέτετε, ανά τακτά χρονικά διαστήματα (ανά 15 ημέρες), υγρά βιολογικά λιπάσματα, ώστε να μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους, σε θρεπτικά στοιχεία. 3) κρατάμε σταθερά υγρό το έδαφος, χωρίς αυτό να ”λιμνάζει”, γύρω από τα φυτά. Τακτικά ποτίσματα, με μικρό όγκο νερού, είναι καλύτερα από τα αραιά, που το νερό δίνεται σε μεγάλες ποσότητες. Η καλύτερη μέθοδος ποτίσματος, είναι αυτή της σταγόνας. Υπάρχουν στην αγορά, αρκετές προτάσεις, για πότισμα με σταγόνα στις γλάστρες του μπαλκονιού. 4) ανά 15 – 20 ημέρες, εφαρμόστε στο έδαφος και στα φύλλα, ήπια βιολογικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα ή εφαρμόστε δικές σας τεχνικές φυτοπροστασίας. Η πρόληψη είναι η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης (εντόμων – μυκήτων κ.α.).
Ποτίσματα στο μπρόκολο: είναι απαιτητικό φυτό στο αρδευτικό νερό. Είναι λιγότερο απαιτητικό από το κουνουπίδι, ωστόσο, όταν το πότισμα δεν είναι αρκετό, αναπτύσσεται λιγότερο και η ποιότητα των ανθοκεφαλών υποβαθμίζεται. Στη χώρα μας, μπορεί να χρειαστεί πότισμα στα μπρόκολα, ακόμα και σε φθινοπωρινή ή ανοιξιάτικη καλλιέργεια. Ο λόγος είναι ότι, το φυτό του μπρόκολου, απαιτεί νερό καθ΄ όλη τη διάρκεια της καλλιέργειας και εάν τις παραπάνω εποχές, δεν υπάρχουν βροχοπτώσεις για κάποιο διάστημα, το έλλειμα υγρασίας στο έδαφος, πρέπει να συμπληρωθεί με ποτίσματα. Σε καλοκαιρινή καλλιέργεια, τα ποτίσματα, είναι πολλά και συχνά. Εμπειρικά θα λέγαμε ότι, ένα πότισμα την εβδομάδα, είναι αρκετό την άνοιξη και το φθινόπωρο, ενώ σε καλοκαιρινή καλλιέργεια, ανά μια ή δύο ημέρες.
Σε γενικές γραμμές θα λέγαμε ότι, μικρού όγκου ποτίσματα, που διατηρούν την υγρασία σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο, είναι τα επιθυμητά. Ποτίσματα χωρίς προσοχή, με μεγάλες ποσότητες νερού είναι πιθανό να δημιουργήσουν σήψεις στις ρίζες του μπρόκολου. Ως μέθοδος άρδευσης, είναι καλύτερη αυτή της σταγόνας (στάγδην άρδευση).
Πώς και πότε γίνεται η συγκομιδή του μπρόκολου; εξαρτάται από την ποικιλία μπρόκολου, που καλλιεργείτε. Όταν λέμε, ότι αυτή η ποικιλία είναι 90 ημέρων, αυτό το διάστημα, αφορά το στάδιο από τη μεταφύτευση των φυτών στο έδαφος, έως την έναρξη της συγκομιδής κεφαλών (ανθοκεφαλών). Οπότε, εάν η ποικιλία είναι 90 ημέρων, τότε πρέπει στο διάστημα αυτό να ξεκινήσει η συγκομιδή. Υπάρχει βέβαια και η πιθανότητα, να μην είναι κατάλληλος ο καιρός και η συγκομιδή να καθυστερήσει κάποιες ημέρες. Οπότε, όταν συμπληρωθεί το διάστημα, που η κάθε ποικιλία απαιτεί (60 έως 150 ημέρες, ανάλογα την ποικιλία) και η κεντρική κεφαλή είναι καλά σχηματισμένη και συνεκτική, μπορούμε να ξεκινήσουμε.
Οι κεφαλές, κόβονται με ένα μαχαίρι από τη βάση τους, μαζί με ένα τμήμα βλαστού, μήκους 10 – 15 εκ. Η συγκομιδή, γίνεται διαδοχικά (σε ”χέρια”).
Διατήρηση και αποθήκευση: ο καλύτερος τρόπος για τη συντήρησή του στο ψυγείο, είναι σε πλαστική σακούλα για τρόφιμα. Ακόμη καλύτερα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σακούλες για τρόφιμα, που έχουν τη δυνατότητα αφαίρεσης του αέρα και με αυτόν τον τρόπο, συντηρούνται στο ψυγείο 7 – 10 ημέρες. Στην κατάψυξη, μπορεί να συντηρηθεί για 8 – 12 μήνες, σε θερμοκρασία κάτω από τους – 18oC. Πριν τοποθετηθεί στην κατάψυξη πλένεται, αφού η ανθοκεφαλή του κοπεί, σε μικρές τούφες. Αν βέβαια συντηρηθεί στην κατάψυξη για μεγάλο διάστημα, είναι πολύ πιθανό να χάσει το χρώμα του. Για να μην αποχρωματισθεί, πριν από την τοποθέτησή του στην κατάψυξη, ζεματίζεται για 1 – 3 λεπτά σε βραστό νερό. Στη συνέχεια, ξεπλένεται με κρύο νερό για να κρυώσει, τοποθετείται σε απορροφητικό χαρτί για να στεγνώσει και τέλος, μπαίνει στην κατάψυξη.
Προσβολές από έντομα: Πιερίδα, Αφίδες, Μύγα του λάχανου, Άλτης των κηπευτικών, Αγρότιδες, Πλουντέλλα, Φυλλοτρέτα, Αλευρώδεις.
Προσβολές από μύκητες – βακτήρια: Περονόσπορος, Αδρομυκώσεις, Ωΐδιο, Καρκίνος σταυρανθών, Σκληρωτίνια, Αλτερνάρια, Μαύρη σήψη.
Προσβολές από ιώσεις: Μωσαϊκό του κουνουπιδιού.