Σταμναγκάθι (8 ΦΥΤΑ)

Το σταμναγκάθι είναι γνωστό ως τροφή αλλά και ως βότανο από την αρχαιότητα.

Οι Αιγύπτιοι το γνώριζαν ήδη από την 4η χιλιετία π.Χ. Στην Ελλάδα οι προσπάθειες καλλιέργειας φαίνεται να άρχισαν τη δεκαετία του 1920. Και σίγουρα οι πρώτοι που το επιχείρησαν αυτό, ήταν κάτοικοι από τα χωριά της Γραμβούσας Κισάμου στον νομό Χανίων.

Είναι ένα είδος άγριου ραδικιού.

Πολυετής,  χαμηλός,  ακανθωτός  θάμνος,  ύψους  20 – 30 εκ..  Οι  βλαστοί  του  είναι  χαμηλού  ύψους (4 – 18 εκ.).

Συναντάται ως αυτοφυές, σε απομακρυσμένες ορεινές περιοχές, αλλά και σε δύσβατες περιοχές κοντά στη θάλασσα, όπου αποκτά μια χαρακτηριστικά αλμυρή επίγευση.

Στην  Ελλάδα αυτοφύεται  στη  Στερεά  Ελλάδα, την Πελοπόννησο, τις Κυκλάδες, και κυρίως στην Κρήτη, όπου αποτελεί τοπικό συστατικό, διατροφής των κατοίκων.

Το όνομα σταμναγκάθι, δόθηκε στο φυτό από την χρήση του, να προστατεύει το νερό της στάμνας. Παλαιότερα οι άνθρωποι, εφοδιάζονταν νερό από τις βρύσες του χωριού. Για να προστατέψουν τις στάμνες με το νερό από διάφορα έντομα ή ερπετά, έβαζαν αυτό το φυτό στο στόμιο της στάμνας. Επειδή έχει αγκάθια τα απωθούσε, οπότε επικράτησε αυτή η ονομασία, που μας συνδέει με παλαιότερες εποχές.

Είναι φυτό μικρών απαιτήσεων. Προσέξτε μόνο η τοποθεσία που θα το καλλιεργήσετε να έχει καλά στραγγιζόμενο έδαφος.

Μπορεί να καλλιεργηθεί σε εδάφη με ph 6-8.

Η καλλιέργεια του μοιάζει με αυτή του αγριοράδικου. Ποτίσματα με μικρές ποσότητες νερού και λίπανση με ένα βιολογικό αζωτούχο λίπασμα, είναι συνήθως αρκετά για μια ικανοποιητική παραγωγή. Τα ποτίσματα της άνοιξης θα πρέπει να γίνουν με μεγαλύτερη προσοχή και πρόγραμμα.

Μια βασική καλλιεργητική φροντίδα, είναι το βοτάνισμα. Το σταμναγκάθι δεν αναπτύσσεται καλά, όταν έχει κοντά του άλλα αγριόχορτα.

Η μεταφύτευση των φυτών σταμναγκαθιού, μπορεί να πραγματοποιηθεί όλες τις εποχές του χρόνου, εκτός του καλοκαιριού. Ιδανική εποχή θεωρείτε το τέλος καλοκαιριού – φθινόπωρο και αρχές άνοιξης.

Τον χειμώνα και σε χαμηλές θερμοκρασίες, σταματά η ανάπτυξη του. Το φυτό αντέχει θερμοκρασίες έως – 17οC.

Μπορεί να καλλιεργηθεί εύκολα και σε μεγάλες γλάστρες ή ζαρντινιέρες.

 

Οικογένεια: Asteraceae

Επιστημονική ονομασία: Cichorium spinosum L.

Πιστοποίηση Βιολογικού φυτού: ΔΗΩ

Κοινές ονομασίες: αλιφός, ραδίκι της θάλασσας, σταμνάγκαθο, ριδικαστοιβιά, αλιφόνι, γιαλοράδικο

Διεθνείς ονομασίες: spiny chicory

Ύψος φυτού: 20  –  30 εκ.

Ιδανικό Ph εδάφους: 6 – 8

Χρώμα λουλουδιών: γαλάζιο

Κύκλος ζωής: πολυετές

Τύπος ραδικιού: φυλλώδης

Για επαγγελματίες αγρότες: ΝΑΙ

Για ερασιτέχνες κηπουρούς: ΝΑΙ

Καλλιέργεια σε γλάστρα: ΝΑΙ (σε γλάστρες μεγάλου μεγέθους, που να στραγγίζουν καλά).

Μεταφύτευση – συγκομιδή: 60 – 90 ημέρες (η πρώτη συγκομιδή). Οι συγκομιδές είναι 3/έτος.

Εποχή καλλιέργειας: αρχές άνοιξης, τέλος καλοκαιριού, φθινόπωρο

Εποχή συγκομιδής: Η εποχή συγκομιδής των φύλλων σταμναγκαθιού,  είναι η άνοιξη, οι τελευταίοι μήνες του φθινοπώρου και ο χειμώνας, εάν στην περιοχή σας δεν επικρατούν παγωνιές .

Κόβουμε το φυτό λίγο πάνω από το έδαφος με ένα μαχαίρι. Η επόμενη συγκομιδή θα πραγματοποιηθεί σε περίπου 40 – 50 ημέρες.

Μετά την συγκομιδή, πλύνετε με προσοχή τα φύλλα του. Η συντήρηση τους γίνετε με πλαστικές σακούλες, στην συντήρηση του ψυγείου.

Χρήσεις: είναι από τα λίγα άγρια χόρτα, που τρώγεται ευχάριστα βρασμένο, μαγειρεμένο ή ωμό. Ταιριάζει πολύ καλά με αρνάκι, με ψάρια και χοιρινό.

Ακόμα τρώγεται ωμό ή βραστό σε σαλάτα με λάδι και ξύδι ή χυμό λεμονιού.

 

Κατάλληλη εποχή μεταφύτευσης : Η ιδανική εποχή μεταφύτευσης, είναι όταν αναπτύσσονται τα πρώτα φυλλαράκια, στα τέλη του καλοκαιριού έως και αρχές φθινοπώρου (αναλόγως το υψόμετρο και την γεωγραφική θέση).

Αποστάσεις φύτευσης: 20 – 30 εκ. στην γραμμή και 40 – 50 εκ. μεταξύ των γραμμών.

Ευνοϊκή συγκαλλιέργεια: Τα φυτά συντροφιάς είναι μια δοκιμασμένη στο χρόνο μέθοδος κηπουρικής, που εμπλουτίζει και προστατεύει τις ευάλωτες καλλιέργειες.

Το σταμναγκάθι, έχει καλούς σύντροφους στον κήπο, το κόκκινο τριφύλλι, τον άνηθο και το φασκόμηλο.

Πότισμα γενικά: Στα φυτά σταμναγκαθιού, δεν αρέσει η σταθερή υγρασία και πρέπει να ποτίζονται τόσο, όσο για να διατηρηθεί το έδαφος υγρό, αλλά όχι να λιμνάζει.

Το καλοκαίρι ποτίζουμε 1 – 3 φορές την εβδομάδα, ενώ τον υπόλοιπο καιρό πιο αραιά ή και καθόλου όταν βρέχει.

Το πολύ νερό θα προκαλέσει μυκητολογικές προσβολές στο ριζικό σύστημα.

Ασθένειες – εχθροί: κάποιοι μύκητες που δημιουργούν μικρές κυκλικές ή ακανόνιστου σχήματος ξηρές κηλίδες, που έχουν γκρι χρώμα, στα φύλλα.

Καλλιέργεια: υπαίθρια, αλλά και σε μεγάλες γλάστρες.