Τη σύνθεση του εδάφους του κήπου μας, μπορούμε να τη μάθουμε μόνο από τα ειδικά εργαστήρια και είναι μια διαδικασία την οποία θα πρέπει να κάνει κάθε κηπουρός. Ακόμα κι ο ερασιτέχνης.
Αν διαθέτουμε κήπο, προτού προχωρήσουμε στη φύτευση του, είτε καρποφόρων, κηπευτικών είτε καλλωπιστικών φυτών ακόμα και στην εγκατάσταση ενός χλοοτάπητα είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε τη σύνθεση του εδάφους μας. Καθώς το έδαφος είναι αυτό που πέρα από τη στήριξη, προσφέρει στο φυτό θρεπτικά στοιχεία, νερό και το απαραίτητο οξυγόνο για τις ρίζες του. Έτσι η γονιμότητα του εδάφους και τα χαρακτηριστικά της σύστασής του είναι από τα πλέον απαραίτητα που οφείλουμε να γνωρίζουμε αφενός γιατί συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη λίπανση που θα εφαρμοσθεί, αφετέρου στην επιλογή του καταλληλότερου είδους για καλλιέργεια (ακόμα κι αν τα περισσότερα φυτά ευδοκιμούν σε ποικιλία εδαφών, υπάρχουν πολλά με ιδιαίτερες «ανάγκες»).
”Αν διαθέτουμε κήπο, προτού προχωρήσουμε στη φύτευση του, είτε καρποφόρων, κηπευτικών είτε καλλωπιστικών φυτών ακόμα και στην εγκατάσταση ενός χλοοτάπητα είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε τη σύνθεση του εδάφους μας”
Η καταλληλότερη εποχή για μια εξέταση ανάλυσης εδάφους είναι μετά τις πρώτες βροχές του φθινοπώρου όμως, μπορεί να ληφθεί δείγμα και στα τέλη της άνοιξης. Η λήψη του δείγματος ακολουθεί συγκεκριμένη πορεία ενώ μπορεί να γίνει μόνο σε εξειδικευμένα εργαστήρια, χωρίς αυτό να την καθιστά οικονομικά απρόσιτη.
Τι ακριβώς μας δείχνει όμως μια ανάλυση εδάφους;
Αρχικά μέσω της ανάλυσης βλέπουμε τη σύσταση του εδάφους, δηλαδή την περιεκτικότητα του σε άμμο, ιλύ και άργιλο, η αναλογία των οποίων είναι καθοριστική για την κίνηση του νερού και του αέρα στο έδαφος. Με αυτό τον τρόπο μας δίνεται μια σημαντική πληροφορία, αρκεί να αναλογιστούμε ποια είναι εκείνα τα φυτά που χρειάζονται για παράδειγμα χώμα με άριστη ικανότητα στράγγισης (μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε άμμο).
Η δεύτερη σημαντική πληροφορία που μας δίνεται είναι το pH, δηλαδή η οξύτητα του εδάφους. Γενικά οι τιμές του pH κυμαίνονται από 1 έως 14 όπου η τιμή 7 υποδηλώνει ουδέτερο έδαφος ενώ κάτω από αυτήν θεωρείται όξινο και μεγαλύτερες τιμές από 7 κάνουν το έδαφος αλκαλικό, το κουνουπίδι για παράδειγμα είναι ένα φυτό που προτιμά αλκαλικά εδάφη. Ακόμη, το pH παίζει σημαντικό ρόλο στην αφομοίωση των θρεπτικών στοιχείων, έτσι το άζωτο είναι αφομοιώσιμο όταν οι τιμές κυμαίνονται από 6 έως 8, ενώ ο σίδηρος είναι καλύτερα αφομοιώσιμος όταν το pH είναι μικρότερο από 6,5. Ένα φυτό που αγαπά τον σίδηρο, είναι η γαρδένια γι’ αυτό και τη φυτεύουμε σε όξινα εδάφη.
Εξίσου σημαντική, είναι η ανάλυση εδάφους και για όσα μας αποκαλύπτει για την περιεκτικότητά του σε θρεπτικά στοιχεία άζωτο, φώσφορο, κάλιο, σίδηρο, μαγνήσιο, ασβέστιο και ιχνοστοιχεία όχι μόνο γιατί αποτελούν την τροφή των φυτών μας αλλά και για τα χαρακτηριστικά τους, όπως για παράδειγμα το ασβέστιο που επηρεάζει άμεσα τις χημικές ιδιότητες του εδάφους.
Τέλος μας δίνει την περιεκτικότητα ενός πολύτιμου συστατικού του εδάφους, την οργανική ύλη, δηλαδή τα φυτικά, ζωικά και μικροβιακά υπολείμματα και τους μικροοργανισμούς, τα οποία όλα μαζί ρυθμίζουν την υγρασία και τον αερισμό του εδάφους ενώ ταυτόχρονα συμβάλλουν καθοριστικά στη γονιμότητά του.
Κατανοώντας την σπουδαιότητα της ανάλυσης του εδάφους για την καλλιέργεια μας, μαζί με αυτήν καλό θα ήταν να κάνουμε και μια εξέταση στο νερό άρδευσης για την καταλληλότητα του. Εξίσου σημαντική διότι μας δείχνει την αλατότητα και το μικροβιακό φορτίο που περιέχει, καθώς το νερό μπορεί να έχει επιμολυνθεί και να μεταφέρονται παθογόνα μικρόβια στα προϊόντα της καλλιέργειας μας ή τα ποσοστά των αλάτων να είναι αυξημένα με αποτέλεσμα κάποια είδη να μην μπορούν να ευδοκιμήσουν και στην χειρότερη περίπτωση κάποια φυτά που δεν έχουν πρόβλημα με τα άλατα να τα μεταφέρουν στον άνθρωπο κατά την κατανάλωση τους.
Τι γίνεται μετά;
Είναι πολύ σημαντικό η εκτίμηση των αποτελεσμάτων της ανάλυσης να γίνεται από έναν γεωπόνο διότι, είναι αυτός που μπορεί να μας δώσει τις κατάλληλες κατευθύνσεις. Δηλαδή ποια είδη φυτών μπορούν να ευδοκιμήσουν στον κήπο μας αλλά και ποιες ενέργειες θα πρέπει να πραγματοποιηθούν για τη βελτίωση του. Για παράδειγμα εάν το έδαφος μας συγκρατεί πολύ νερό μπορεί να βελτιωθεί με την προσθήκη άμμου και αντίστοιχα ένα πολύ αμμώδες έδαφος, όπου η υγρασία χάνεται ευκολότερα μπορεί να βελτιωθεί με την προσθήκη οργανικής ουσίας.