Μαρούλι Σγουρό – Gentilina (8 ΦΥΤΑ)

Παραδοσιακή ποικιλία μαρουλιού, τύπου Loose leaf.

Σχηματίζει κεφάλια μεσαίου μεγέθους, με σγουρά φύλλα, ανοιχτού πράσινου χρώματος.

Φύλλα τρυφερά και νόστιμα.

Πολύ καλή επιλογή για σαλάτες.

Σχετικά καλή ανοχή στο ξεβλάστωμα (πρόωρο σπόριασμα).

Υπαίθρια και θερμοκηπιακή καλλιέργεια.

 

Οικογένεια: Asteraceae

Επιστημονική ονομασία: Lactuca sativa L. var. longifolia

Τύπος μαρουλιού: Loose leaf, χαλαρό φύλλωμα. Χαλαρά μεμονωμένα φύλλα, που δεν σχηματίζουν κεφάλι. Σε αυτή την κατηγορία, η συγκομιδή φύλλων, μπορεί να γίνει διαδοχικά, ξεκινώντας από τα εξωτερικά φύλλα. Λέγονται αλλιώς και μαρούλια επανακοπής.

Πάχος φύλλου: λεπτό – μέτριο

Χρώμα φύλλου: ανοιχτό πράσινο

Μέγεθος φυτού: μεγάλο

Για επαγγελματίες αγρότες: ΝΑΙ

Για ερασιτέχνες κηπουρούς: ΝΑΙ

Καλλιέργεια σε γλάστρα: ΝΑΙ (σε γλάστρες μεγάλου μεγέθους, με πλούσιο βιολογικό υπόστρωμα, που να στραγγίζει καλά).

Μεταφύτευση – συγκομιδή: 35 – 55 ημέρες (σε χειμερινές συνθήκες, υπαίθριας καλλιέργειας, το διάστημα αυτό μπορεί να αυξηθεί 10 – 30 ημέρες).

Χρήσεις: σαλάτες, γαρνιτούρες

Διατροφική αξία: εξαιρετική πηγή βιταμίνης Α, βιταμίνης Κ, φυλλικού οξέος, βιταμίνης C, καλίου, μαγγανίου και χρωμίου.

 

Εποχή μεταφύτευσης : αρχές άνοιξης, αρχές – μέσα φθινοπώρου (αναλόγως το υψόμετρο και τη γεωγραφική θέση).

Αποστάσεις φύτευσης: 25-35 εκ. στην γραμμή και 50-60 εκ. μεταξύ των γραμμών.

Ευνοϊκή συγκαλλιέργεια: Τα φυτά συντροφιάς είναι μια δοκιμασμένη στο χρόνο μέθοδος κηπουρικής, που εμπλουτίζει και προστατεύει τις ευάλωτες καλλιέργειες. Οι αγρότες και οι κηπουροί φυτεύουν συγκεκριμένες καλλιέργειες, την μια κοντά στην άλλη, για να αποτρέψουν τα παράσιτα, να προσελκύσουν ωφέλιμα έντομα και να τονώσουν την ανάπτυξη.

Έτσι και για τα μαρούλια, υπάρχουν κάποια φυτά, που όταν φυτευτούν κοντά τους, τα βοηθούν να αναπτυχθούν αλλά και τα προστατεύουν από παράσιτα, βλαβερά έντομα και μυκητολογικές ασθένειες.

Αυτά είναι, ο κατιφές, που απωθεί κάποια παράσιτα από τα μαρούλια, το μποράγκο, που ενθαρρύνει την επίσκεψη των επικονιαστών, τα φασόλια, που προσθέτουν θρεπτικά συστατικά, όπως άζωτο πίσω στο έδαφος, βοηθώντας να διατηρηθούν υγιή άλλα φυτά, η μαντζουράνα και το χαμομήλι, που απελευθερώνουν συγκεκριμένες χημικές ουσίες, ενθαρρύνοντας την ταχύτερη ανάπτυξη ή την καλύτερη γεύση στα φυτά που τα περιβάλλουν και η ρίγανη, που ως κάλυμμα πάνω από το έδαφος, το προστατεύει από τον ήλιο και το διατηρεί δροσερό.

Τα παντζάρια και τα μαρούλια, μπορούν να φυτευτούν πολύ κοντά μεταξύ τους, επειδή δεν ανταγωνίζονται για την ίδια περιοχή (φυτέψτε τα μαζί για να μεγιστοποιήσετε τον χώρο του κήπου σας).

Φυτέψτε τον αρωματικό κόλιανδρο δίπλα στα μαρούλια σας, για να αποτρέψετε τα παράσιτα και τα γογγύλια, το σχοινόπρασο και το σκόρδο, για να αποτρέψετε τις αφίδες, από το να φτάσουν στα φύλλα των μαρουλιών σας.

Αποφύγετε να καλλιεργήσετε κοντά στα μαρούλια σας, όλα τα σταυρανθή λαχανικά, όπως είναι, τα λάχανα, τα κουνουπίδια, τα μπρόκολα και τα λαχανάκια Βρυξελλών, γιατί έχουν ιδιαίτερες εκκρίσεις ρίζας, που μπορούν να αποτρέψουν τους σπόρους μαρουλιού από τη βλάστηση.

Τέλος, ο μάραθος, ενώ μπορεί να προσελκύσει ωφέλιμα έντομα, μπορεί στην πραγματικότητα να χρησιμεύσει ως ανασταλτικός παράγοντας στην ανάπτυξη των περισσότερων άλλων φυτών (συμπεριλαμβανομένων και των μαρουλιών), να τα καθυστερήσει ή ακόμα και να τα σκοτώσει εντελώς.

Πότισμα γενικά: η ποσότητα και η πυκνότητα αρδεύσεων, εξαρτάται από την ποικιλία και το έδαφος που έχει ο κήπος ή το κτήμα σας, καθώς και το εάν καλλιεργείτε στην Βόρεια ή Νότια Ελλάδα.

Εμπειρικά θα λέγαμε ότι, πότισμα με σταγόνες (στάγδην άρδευση), 1 – 2 φορές την εβδομάδα είναι ιδανική πυκνότητα για τα πρώτα στάδια ανάπτυξης. Τους θερμούς καλοκαιρινούς μήνες, μπορείτε να αυξήσετε την ποσότητα της άρδευσης. ΠΡΟΣΟΧΗ, το νερό δεν πρέπει να ”λιμνάζει” γύρω από τα φυτά.

Καλλιέργεια: υπαίθρια και θερμοκηπιακή καλλιέργεια.

 

ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΜΑΣ

Οικογένεια: Asteraceae

Επιστημονική ονομασία: Lactuca sativa L. 

Καταγωγή μαρουλιού: ανατολική Μεσόγειο, Καύκασος, Περσία, Τουρκεστάν.

Άλλες ονομασίες: Σαλάτα, Γαλλικό, Μαρούλιον, Λακτούκη

Διεθνείς ονομασίες: Lettuce, Laitue, Salat, Kopfsalat, Lattuga, Lechuga, Alface, Maroul, レタス , Lăptucă, салат-латук, 生菜.

Τύποι μαρουλιού: τα μαρούλια διακρίνονται στις ακόλουθες κύριες ομάδες: α) Μαρούλια Κως ή Ρωμάνα: στην Ελλάδα, τα λέμε ίσια μαρούλια. Τα φυτά είναι σχετικά μεγάλα, τα φύλλα τους πλατιά, διαφόρων χρωμάτων. β) Μαρούλια Butterhead – λείο κεφαλωτό: στην Ελλάδα, τα λέμε Γαλλικά ή Γαλλική σαλάτα. Σχηματίζουν λεία φύλλα και σφαιρική κεφαλή. γ) Μαρούλια Iceberg, Crispheaad – κατσαρό κεφαλωτό: σχηματίζει και αυτό κεφάλι, όμως τα φύλλα του είναι σγουρά. δ) Μαρούλια Looseleaf – σαλάτες με χαλαρό φύλλωμα: δεν σχηματίζουν κεφάλι και τα φύλλα αναπτύσσονται ελεύθερα. Είναι τα λεγόμενα σγουρά μαρούλια, στη χώρα μας. Στην ομάδα αυτή, ανήκουν τα μαρούλια Batavia, Oak Leaf.

Στην Ελλάδα, εάν και τα τελευταία χρόνια καλλιεργούνται όλες οι παραπάνω κατηγορίες, τα πιο δημοφιλή είναι τα ίσια μαρούλια (Κως) και τα σγουρά μαρούλια (Looseleaf).

Απαιτήσεις του μαρουλιού σε κλίμα: φυτό ψυχρής εποχής. Ιδανικές θερμοκρασίες για την ανάπτυξη του, είναι 19 – 23°C την ημέρα και 7 – 11°C, τη νύχτα. Όταν η θερμοκρασία είναι υψηλότερη από τους 30°C και χαμηλότερη από τους 7°C, η ανάπτυξη των φυτών σταματά ή είναι πολύ αργή.

Απαιτήσεις του μαρουλιού σε έδαφος: μπορεί να καλλιεργηθεί σε ποικιλία εδαφών, όμως αποδίδει καλύτερα σε ελαφρά ή μέσης σύστασης εδάφη. Τα αμμοπηλώδη, με επαρκή οργανική ουσία, είναι τα καταλληλότερα. Ιδανικό ph, 6.0 έως 7.5.

Λίπανση: καλό θα είναι για να γίνει ολοκληρωμένη λίπανση, πριν από οποιαδήποτε ενέργεια σας, να προχωρήσετε σε ανάλυση εδάφους. Είναι μια απλή και οικονομική μέθοδος. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας και να σας δώσουμε όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες.

Αποστάσεις φύτευσης: 25 – 35 εκ. πάνω στη γραμμή καλλιέργειας (απόσταση, φυτό από φυτό) και 30 – 50 εκ. γραμμή από γραμμή καλλιέργειας (απόσταση, σειρά με σειρά).

Καλλιέργεια μαρουλιού σε γλάστρες ή δοχεία: α) Οι γλάστρες ή τα δοχεία που θα καλλιεργήσετε μαρούλι, πρέπει να έχουν βάθος τουλάχιστον 20 εκ. και η διάμετρος τους, στο επάνω μέρος, να είναι τουλάχιστον 30 εκ.. Πρέπει να προσέξετε, ώστε οι οπές στράγγισης στη βάση τους, να είναι καλά ανοιχτές ή να ανοίξετε και άλλες, ώστε το νερό του ποτίσματος να στραγγίζει καλά από το υπόστρωμα. β) Επιλέξτε βιολογικό υπόστρωμα για καλλιέργεια λαχανικών. Αποφύγετε αυτά που έχουν σβόλους ή πέτρες, γιατί θα εμποδίσουν το σχηματισμό των ριζών. Εάν έχετε δικό σας υπόστρωμα π.χ. από κομποστοποίηση και είναι καλά απολυμασμένο, κοσκινίστε το καλά και “σπάστε” με τα χέρια σας τυχόν σβόλους, όταν το τοποθετείτε στη γλάστρα. γ) Αφού γεμίσουμε τις γλάστρες μας με το υπόστρωμα, ανοίγουμε με το χέρι μας τρύπες, για να φυτέψουμε τα φυτά του μαρουλιού. Τοποθετούμε τα φυτά στο υπόστρωμα και τα σκεπάζουμε με προσοχή, ώστε η ρίζα του φυτού να είναι όλη μέσα στο υπόστρωμα. Ποτίζουμε ελαφρά γύρω από κάθε φυτό. Σε κάθε γλάστρα με διάμετρο 30 εκ., τοποθετούμε 1 – 2 φυτά. δ) Διατηρήστε το υπόστρωμα της γλάστρας σταθερά υγρό με μικρές ποσότητες νερού, καθ΄ όλη τη διάρκεια της καλλιέργειας. ζ) Τοποθετήστε τις γλάστρες σας σε σημείο με αρκετή ηλιοφάνεια (6 – 8 ώρες την ημέρα). Όταν οι θερμοκρασίες της άνοιξης ανεβούν, μεταφέρετε τις γλάστρες σας σε ημι-σκιερή θέση.  Σημεία Προσοχής: 1) Το υπόστρωμα που θα επιλέξετε, πρέπει να είναι το κατάλληλο. Χώμα από τον κήπο ή αποξηραμένα φύλλα, δεν έχουν συνήθως τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία, για μια ικανοποιητική ανάπτυξη των φυτών. 2) Τα φυτά που μεγαλώνουν σε γλάστρα, μεγαλώνουν σε έναν περιορισμένο χώρο. Πρέπει να προσθέτετε ανά τακτά χρονικά διαστήματα (ανά 15 ημέρες) υγρά βιολογικά λιπάσματα, ώστε να μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους σε θρεπτικά στοιχεία. 3) Κρατάμε σταθερά υγρό το έδαφος, χωρίς αυτό να “λιμνάζει” γύρω από τα φυτά. Τακτικά ποτίσματα με μικρό όγκο νερού είναι καλύτερα από τα αραιά, που το νερό δίνεται σε μεγάλες ποσότητες. Η καλύτερη μέθοδος ποτίσματος, είναι αυτή της σταγόνας. Υπάρχουν στην αγορά, αρκετές προτάσεις, για πότισμα με σταγόνα στις γλάστρες του μπαλκονιού. 4) Ανά 15 – 20 ημέρες, εφαρμόστε στο έδαφος και στα φύλλα, ήπια βιολογικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα ή εφαρμόστε δικές σας τεχνικές φυτοπροστασίας. Η πρόληψη, είναι η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης (εντόμων – μυκήτων κ.α.).

Ποτίσματα στο μαρούλι: είναι απαιτητικό φυτό στο αρδευτικό νερό. Η έλλειψη νερού, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην ποιότητα των φυτών και των φύλλων (κίτρινα φύλλα -πικρά, μικρό μέγεθος φυτού). Η συχνότητα των αρδεύσεων και η ποσότητα τους, είναι συνάρτηση της εποχής καλλιέργειας. Το επιθυμητό είναι να διατηρείται η υγρασία σε ικανοποιητικά επίπεδα, χωρίς να λείπει το νερό, ούτε όμως και να “λιμνάζει” γύρω από τα φυτά. Ποτίσματα μικρού όγκου, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, είναι τα επιθυμητά. Ως μέθοδο άρδευσης, επιλέξτε τη μέθοδο της σταγόνας (στάγδην).

Πώς και πότε γίνεται η συγκομιδή του μαρουλιού; όταν τα φυτά του μαρουλιού αποκτήσουν το ιδανικό μέγεθος για κάθε ποικιλία, τότε μπορεί να ξεκινήσει η συγκομιδή. Επίσης, κάθε τύπος μαρουλιού έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά ωρίμανσης. Στα μαρούλια Κως ή Ρωμάνα, η συγκομιδή ξεκινάει, όταν στο κέντρο του μαρουλιού σχηματιστεί μια χαρακτηριστική μικρή μπάλα (κεφαλή). Στα κεφαλωτά μαρούλια (λεία και κατσαρά), η συγκομιδή ξεκινάει, όταν το φυτό σχηματίσει καλά την κεφαλή και αυτή είναι συνεκτική. Στα σγουρά μαρούλια, η συγκομιδή ξεκινάει, όταν τα φύλλα έχουν σχηματιστεί καλά και το μέγεθος του φυτού είναι ανάλογο της ποικιλίας.

Η συγκομιδή γίνεται χειρωνακτικά. Με ένα μαχαίρι, κόβουμε όλο το φυτό στη βάση του (λίγο πάνω από το έδαφος).

Στις υπαίθριες καλλιέργειες μαρουλιού, η συγκομιδή συνήθως είναι διαδοχική (σε χέρια), γιατί η ανάπτυξη των φυτών ποικίλει.

Διατήρηση και αποθήκευση: τα φυλλώδη λαχανικά έχουν δύσκολη διατήρηση, γιατί χάνουν εύκολα την υγρασία από τα φύλλα τους και μαραίνονται. Ένας εύκολος τρόπος για μεγαλύτερη διατήρηση τους, είναι ο παρακάτω: α) Η συγκομιδή των κεφαλών να γίνεται πρωινές ώρες και τα κεφάλια να οδηγούνται γρήγορα στο ψυγείο. β) Πριν τις τοποθετήσουμε στο ψυγείο, δεν τις βρέχουμε, αλλά καθαρίζουμε τυχόν μαύρα φύλλα, γ) Τυλίγουμε κάθε κεφαλή με χαρτί κουζίνας (γύρω – γύρω) και την τοποθετούμε στο ράφι του ψυγείου. Το χαρτί θα απορροφήσει την υγρασία των φύλλων, με αποτέλεσμα τη διατήρηση του μαρουλιού για 2 εβδομάδες.

Προσβολές από έντομα: Αφίδες, Αλευρώδεις, Θρίπας, Σαλιγκάρια, Κρεμμυδοφάγος.

Προσβολές από μύκητες – βακτήρια: Περονόσπορος, Βοτρύτης, Σκληρωτηνίαση, Ωίδιο.

Προσβολές από ιώσεις: Μωσαϊκό του Μαρουλιού, Μεγαλονεύρωση.