Τι είναι η λίπανση και τα λιπάσματα; Βιολογικά ή συμβατικά λιπάσματα; Σχολιάστε

 

Κείμενο: Τεχνικό τμήμα biomastores.gr

 

Τι είδους λιπάσματα υπάρχουν; Ποια είναι τα υπέρ και τα κατά του καθενός; Πως θα επιλέξουμε το σωστό;

Χωρίς την ύπαρξη ορισμένων στοιχείων, η ύπαρξη χλωρίδας στη Γη θα ήταν αδύνατη, ο άνθρακας, το οξυγόνο, το υδρογόνο, το άζωτο και ο φώσφορος είναι τα κύρια συστατικά των οργανικών ενώσεων με τα οποία τρέφονται τα φυτά.  Το κάθε ένα από αυτά, βέβαια, έχει τον δικό του σημαντικό  ρόλο στη διατροφική αλυσίδα των φυτών, όπως για παράδειγμα ο φώσφορος συμβάλει στην απορρόφηση της ηλιακής ενέργειας και το κάλιο στη μεταφορά των διαφόρων στοιχείων από ένα μέρος του φυτού σε ένα άλλο.

Τα σημαντικότερα θρεπτικά στοιχεία είναι το άζωτο (Ν), ο φώσφορος (Ρ) και το κάλιο (Κ), ενώ εξίσου σημαντικά, σε μικρότερες ποσότητες, είναι και τα ιχνοστοιχεία όπως ο σίδηρος (Fe), το μαγγάνιο (Μn), το βόριο (Β), ο ψευδάργυρος (Zn) κ.ά. Στην ουσία τα λιπάσματα είναι οι χημικές ενώσεις ή ουσίες, ανόργανες ή οργανικές που προστίθενται στο έδαφος για την αποτελεσματικότερη και πιο ολοκληρωμένη θρέψη των φυτών.

Κατηγορίες λιπασμάτων

• Απλά (περιέχουν ένα στοιχείο π.χ. μόνο άζωτο ή μόνο φώσφορο)
• Μεικτά ή σύνθετα (όταν περιέχουν περισσότερα από ένα θρεπτικά στοιχεία).

Επίσης ανάλογα με την προέλευση τους διακρίνονται:

• σε οργανικά (φυτικής/ζωικής) και ανόργανα (βιομηχανικής/ορυκτής), τα πρώτα είναι βραδείας αποδέσμευσης, δηλαδή ο χρόνος που απαιτείται για να τα αφομοιώσουν τα φυτά είναι μεγαλύτερος σε σύγκριση με τα βιομηχανικής/ χημικής προέλευσης αλλά φέρουν το πλεονέκτημα ότι δεν ρυπαίνουν τα υπόγεια ύδατα και δεν προκαλούν ευτροφισμό των λιμνών και των θαλάσσιων κόλπων.

 

”Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως το κάθε φυτό χρειάζεται διαφορετικό λίπασμα, όσων αφορά την περιεκτικότητα του σε στοιχεία, αλλά και την εφαρμογή του σε διαφορετική εποχή”

 

Κομπόστ, κοπριές, φυτοχώματα.

Μια πηγή πρόσληψης θρεπτικών στοιχείων είναι και τα κομπόστ, η κοπριά και τα φυτοχώματα, τα οποία μπορεί να προσφέρουν τις θρεπτικές ουσίες σε πολύ μικρότερες ποσότητες από τα ανόργανα ή τα οργανικά λιπάσματα, υπερτερούν όμως στο ότι βελτιώνουν τη δομή του εδάφους. Από αυτά η κοπριά (αιγοπροβάτων και πουλερικών κυρίως) έχει την υψηλότερη λιπαντική αξία, ακολουθούν τα κομπόστ (χωνεμένα φυτικά ή ζωικά υπολείμματα) και τα διάφορα μείγματα φυτοχωμάτων.

Κατά τη ζήτηση τους θα πρέπει να διευκρινίζεται η χρήση τους, δηλαδή για τι είδος χρειαζόμαστε το κομπόστ, την κοπριά ή το φυτόχωμα ώστε με βάση τις ανάγκες του φυτού να προταθεί το καταλληλότερο.

Ακόμη, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στα φυτικά λιπάσματα άγνωστης προέλευσης (όπως κοπριά από πλανόδιους μικροπωλητές) καθώς στην αγορά κυκλοφορούν ακατάλληλα έως και επικίνδυνα προϊόντα. Για παράδειγμα με τη χρήση μιας αμφιβόλου προελεύσεως κοπριάς υπάρχει ο κίνδυνος να γεμίσει ο κήπος μας αγριόχορτα ή και να μεταφερθούν παθογόνα μικρόβια.

Λιπάσματα από φύκια θαλάσσης

Μια ακόμη κατηγορία λιπασμάτων είναι τα κατάλληλα επεξεργασμένα φύκια θαλάσσης, τα οποία αν και δεν έχουν υψηλή λιπαντική αξία λόγω των ιχνοστοιχείων και των φυσικών ορμονών που περιέχουν, συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη, στην καλύτερη ριζοβολία και στην ενίσχυση της άμυνας των φυτών στα διάφορα παθογόνα.

Το είδος και ο χρόνος

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως το κάθε φυτό χρειάζεται διαφορετικό λίπασμα, όσων αφορά την περιεκτικότητα του σε στοιχεία, αλλά και την εφαρμογή του σε διαφορετική εποχή.

Για παράδειγμα, ο καλύτερος τρόπος να καταστρέψουμε τα κακτάκια είναι να τα λιπαίνουμε κατά τη διάρκεια του χειμώνα ή να κάνουμε αζωτούχο λίπανση καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Επίσης, για τη συχνότητα και τη δοσολογία της λίπανσης θα πρέπει να ακολουθούμε πιστά τις οδηγίες που αναγράφονται στις συσκευασίες.  Επομένως, θα πρέπει να συμβουλευόμαστε πάντα γεωπόνο τόσο για το κατάλληλο λίπασμα όσο και για το χρόνο εφαρμογής του ανάλογα τα φυτά μας, πετυχαίνοντας έτσι και σωστότερη θρέψη αλλά και εξοικονόμηση χρημάτων.

Τα πλεονεκτήματα των βιολογικών (οργανικών) λιπασμάτων 

Στην οργανική λίπανση, η γενική υγεία του εδάφους και των φυτών είναι το κύριο μέλημα, οπότε ενώ τα συνθετικά χημικά λιπάσματα μπορεί να κάνουν μια δουλειά  σήμερα , τα οργανικά λιπάσματα διασφαλίζουν την υγεία των αγρών αύριο. Ρίξτε μια ματιά στα οφέλη των οργανικών λιπασμάτων έναντι των συνθετικών (χημικών) ομολόγων τους.

• Τα οργανικά λιπάσματα λειτουργούν αργά.  Για να λειτουργήσουν, το έδαφος πρέπει πρώτα να τα διασπάσει. Αυτό σημαίνει ότι τόσο το έδαφος όσο και τα φυτά, παίρνουν τη διατροφή που χρειάζονται όταν την χρειάζονται (βραδεία αποδέσμευση). Τα χημικά λιπάσματα λειτουργούν γρήγορα,  δίνοντας πολλές φορές μεγαλύτερες ποσότητες ενέργειας από το επιθυμητό, με αποτέλεσμα το κάψιμο των φυτών, στοχεύουν μόνο στο φυτό και στην ανάπτυξη του, χωρίς να προσφέρουν τίποτα στο έδαφος και στην ομαλή λειτουργία του.
• Τα οργανικά λιπάσματα βελτιώνουν το έδαφος.  Τα οργανικά λιπάσματα βελτιώνουν την δομή του εδάφους, επιτρέποντάς του να συγκρατεί περισσότερο νερό και αυξάνουν τη βακτηριακή και μυκητιακή δραστηριότητα του. Έτσι, δεν βοηθούν μόνο τα φυτά σας, αλλά βοηθούν και το έδαφος. Τα χημικά  λιπάσματα, από την άλλη πλευρά, καταστρέφουν τα θρεπτικά στοιχεία του εδάφους, καθιστώντας το μη παραγωγικό σε βάθος χρόνου.
• Τα οργανικά λιπάσματα είναι ασφαλή.  Μπορείτε να είστε σίγουροι ότι τα οργανικά λιπάσματα είναι ασφαλή για το περιβάλλον, την οικογένειά σας και τα κατοικίδια ζώα σας. Τα συνθετικά λιπάσματα απαιτούν σημαντική παραγωγή ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή και επεξεργασία τους, και συχνά μολύνουν ρέματα και λίμνες.
• Τα οργανικά λιπάσματα είναι εύκολο να εφαρμοστούν.  Τα οργανικά είναι εξίσου εύκολο να εφαρμοστούν όπως και τα χημικά. Προσθέτοντάς τα στο χώμα ή ψεκάζοντάς τα σε φύλλα, προσθέτουν αμέτρητα οφέλη στο χωράφι ή στον κήπο σας, παρέχοντας ταυτόχρονα την ίδια ευκολία με τα χημικά λιπάσματα.

Χρήσιμες πληροφορίες

Ανάγνωση των λιπασμάτων:

• όταν προμηθευόμαστε ένα λίπασμα παρατηρούμε πως αναγράφονται τρεις αριθμοί, π.χ. 11-15-15. Αυτοί οι αριθμοί λοιπόν, αντιστοιχούν στα τρία στοιχεία άζωτο, φώσφορο, κάλιο και μας δίνουν τις μονάδες που περιέχονται στα 100 κιλά λιπάσματος, έτσι το συγκεκριμένο θα είχε 11 κιλά αζώτου (Ν), 15 κιλά φωσφόρου (Ρ2Ο5 ) και 15 κιλά καλίου (Κ2Ο).
• Σε ένα απλό λίπασμα θα διαβάζαμε την ένδειξη π.χ. 14-0-0, η οποία σημαίνει πως το λίπασμα μας περιέχει 14 κιλά αζώτου και κανένα άλλο στοιχείο. Επίσης μαζί με τους τρεις βασικούς αριθμούς που αναγράφονται μπορεί να υπάρχουν και σύμβολα όπως Fe, Mn, Zn, Bκ.ά., σε αυτή την περίπτωση το λίπασμα μας είναι εμπλουτισμένο και με ιχνοστοιχεία.
• Όσων αφορά τη μορφή των λιπασμάτων, στο έδαφος χρησιμοποιούμε κατά βάση στερεά λιπάσματα, ενώ σε γλάστρες είναι προτιμότερα τα υδατοδιαλυτά είτε σε μορφή σκόνης είτε υγρά.
• Κοπριές και άλλα οργανικά λιπάσματα τα ενσωματώνουμε στα δένδρα μας το χειμώνα ενώ τα χημικά λιπάσματα από αρχές άνοιξης και μετά.

Προσοχή

• Ποτέ δεν φέρνουμε σε επαφή τους κόκκους των λιπασμάτων με τμήματα των φυτών γιατί θα καούν.
• Ποτέ δεν λιπαίνουμε όταν αναμένεται καύσωνας ή παγωνιά.

Χρήσιμο λεξικό

• Πλήρες και ισορροπημένο λίπασμα: Περιέχει σε ίση αναλογία όλα τα κύρια θρεπτικά στοιχεία, π.χ. 20-20-20
• Λίπασμα βραδείας αποδέσμευσης: Κοκκώδες λίπασμα, το οποίο αποδίδει τα θρεπτικά του στοιχεία με αργό ρυθμό με αποτέλεσμα να διατηρεί για μεγαλύτερο καιρό τη λιπαντική του δράση.
• Υδατοδιαλυτό λίπασμα: Διαλύεται στο νερό και χρησιμοποιείται σε ψεκασμούς ή κατά την άρδευση.
• Τροφοπενία:  Η έλλειψη κάποιου θρεπτικού στοιχείου από το φυτό.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ: 

Επιλέξτε βιολογικά λιπάσματα, για ερασιτέχνες κηπουρούς και επαγγελματίες αγρότες