Τι είναι το έδαφος; ποια είναι τα βασικά του στοιχεία; Σχολιάστε

Το έδαφος προσφέρει υπηρεσίες ζωτικής σημασίας για τις δραστηριότητες του ανθρώπου και την επιβίωση των οικοσυστημάτων. Το έδαφος δημιουργεί τη ζωή. Τα φυτά αναπτύσσονται στο έδαφος και θρέφουν, άμεσα ή έμμεσα, όλους τους ζωντανούς οργανισμούς της γης.

Η ζωή δημιουργεί το έδαφος. Οργανισμοί που υπάρχουν στο έδαφος, όπως τα βακτήρια και οι μύκητες, μετασχηματίζουν τους νεκρούς οργανισμούς σε θρεπτικά συστατικά και οργανική ύλη, τα οποία με τη σειρά τους αποτελούν ζωτικά στοιχεία για την ανάπτυξη των έμβιων όντων.

«Χωρίς το έδαφος, το νερό και τον αέρα δεν θα υπήρχε ζωή»

Βασικά στοιχεία για το έδαφος

Έδαφος ορίζεται το ανώτερο στρώμα του φλοιού της γης, μεταξύ της επιφάνειας και του βραχώδους υποστρώματός της. Αποτελείται από ανόργανα συστατικά, οργανική ύλη, νερό, αέρα και ζωντανούς οργανισμούς. Είναι το συνδετικό στοιχείο της γης με τον αέρα και το νερό και φιλοξενεί τα περισσότερα στοιχεία της βιόσφαιρας.
Δεν είναι τυχαίο που ο πλανήτης μας ονομάζεται γη. Όλη η ζωή του πλανήτη εξαρτάται από τον εύθραυστο γήινο φλοιό που περιβάλει τις ηπείρους. Χωρίς το έδαφος οι ζωντανοί οργανισμοί δεν θα είχαν αναδυθεί από τους ωκεανούς – δεν θα υπήρχαν φυτά, καρποί, δάση, ζώα και φυσικά ο άνθρωπος.

Το έδαφος είναι μη ανανεώσιμος πόρος, καθώς υποβαθμίζεται γρήγορα, ενώ σχηματίζεται και ανανεώνεται εξαιρετικά αργά. Είναι ένα πολύ δυναμικό σύστημα, που επιτελεί πολλές λειτουργίες και προσφέρει υπηρεσίες ζωτικής σημασίας για τις δραστηριότητες του ανθρώπου και την επιβίωση των οικοσυστημάτων. Οι λειτουργίες αυτές είναι:

• παροχή τροφής, βιομάζας και πρώτων υλών
• αποθήκευση, διήθηση και μετατροπή θρεπτικών στοιχείων, νερού και άνθρακα,
• δεξαμενή του αποθέματος βιοποικιλότητας,
• βάση για τις περισσότερες δραστηριότητες του ανθρώπου,
• φύλαξη της γεωλογικής και της αρχαιολογικής κληρονομιάς.

Σημαντικά στοιχεία που πρέπει να γνωρίζουμε

• Ένα τυπικό δείγμα εδάφους περιέχει 45% ανόργανες ουσίες, 25% νερό, 25% αέρα και 5% οργανική ύλη. Διαφορετικού μεγέθους ανόργανα συστατικά, όπως άμμος, λάσπη και πηλός, δημιουργού διαφορετικούς τύπους εδαφών.
• Το επιφανειακό έδαφος είναι το παραγωγικότερο στρώμα εδάφους.
• Δέκα τόνοι επιφανειακού εδάφους διασκορπισμένο σε 10 στρέμματα είναι τόσο λεπτό όσο ένα κέρμα του Ευρώ.
• Οι φυσικές διαδικασίες απαιτούν πάνω από 500 χρόνια να δημιουργήσουν δύο εκατοστά επιφανειακού εδάφους.
• Οι γαιοσκώληκες συνθέτουν οργανική ύλη και ανακυκλώνουν τα θρεπτικά συστατικά εμπλουτίζοντας το επιφανειακό έδαφος.
• Οι ρίζες χαλαρώνουν το έδαφος, επιτρέποντας το οξυγόνο να εισχωρήσει σε αυτό, ευνοώντας την ανάπτυξη οργανισμών. Επιπλέον, συγκρατούν το έδαφος και το προστατεύουν από τη διάβρωση.
• Ένα πλήρως λειτουργικό έδαφος μειώνει τον κίνδυνο πλημυρών, προστατεύει το υπόγειο νερό από τη νιτροποίηση και τους επικίνδυνους ρυπαντές και αποθηκεύει έως και 375 τόνους νερό ανά στρέμμα.
• Οι εδαφολόγοι έχουν αναγνωρίσει 10.000 διαφορετικούς τύπους εδαφών στην Ευρώπη.
• Το παγκόσμιο απόθεμα οργανικού άνθρακα που περιέχεται στο έδαφος υπολογίζεται σε 1.550 δισεκατομμύρια τόνους, όταν το αντίστοιχο απόθεμα στην ατμόσφαιρα είναι 760 δισεκατομμύρια τόνοι και στους ζωντανούς οργανισμούς και τα φυτά 560 δισεκατομμύρια τόνοι.
• Το έδαφος δεσμεύει περίπου 20% των ανθρωπογενών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.