Οδηγίες για την σπορά σπανακιού στον κήπο μας Σχολιάστε

Ιστορικά στοιχεία 

Πατρίδα του εξημερωμένου γνωστού σε όλους μας σπανακιού (Spinacia oleracea) και πιο συγκεκριμένα του άγριου προγόνου του (S. tetranda ή S. turkestanica) αποτελούν οι στέπες που εκτείνονται ανάμεσα στο Ιράν και στην οροσειρά των Ιμαλαΐων. Περιοχές που τις χαρακτηρίζουν το τραχύ τους κλίμα με καυτά καλοκαίρια αλλά και τα ισχνά τους εδάφη, γεμάτα άλατα. Ο τελευταίος είναι και ο λόγος που το σπανάκι ευδοκιμεί στην εντατική καλλιέργεια, καθώς αντέχει τις χημικές λιπάνσεις, οι οποίες με τη σειρά τους επιβαρύνουν το χώμα με μεγάλες συγκεντρώσεις αλάτων κατά την πάροδο των χρόνων.

Οι Πέρσες ήταν αυτοί που καλλιέργησαν πρώτοι το φυλλώδες αυτό λαχανικό πριν από περίπου 20 αιώνες. Ενώ με τα καραβάνια των Αράβων εμπόρων φαίνεται πως οι σπόροι του ταξίδεψαν στην Ανατολή, όπου και ρίζωσαν σχετικά γρήγορα, καθώς το συναντάμε σε αναφορές κινεζικών κειμένων του 7ου αιώνα μ.Χ. ως το «περσικό λαχανικό».

Το σπανάκι αποτελούσε για τους Άραβες ότι η ελιά για τους Έλληνες ή το αμπέλι για τους Ρωμαίους, που επιδείκνυαν ιδιαίτερο ζήλο για τη διάδοση του στις χώρες που κατακτούσαν. Με αποτέλεσμα, μόλις στα τέλη του 10ου αιώνα να γίνεται αρκετά διαδεδομένο στη Σικελία και λίγο αργότερα στην Ισπανία. Με αργό μεν αλλά σταθερό ρυθμό το πράσινο λαχανικό σε μια θριαμβευτική εκστρατεία καταλαμβάνει ολόκληρη την Ευρώπη με τελευταίο σταθμό την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα στα τέλη του 17ου αιώνα.

Αδιάψευστος μάρτυρας για την πλούσια ιστορία του είναι το γεγονός πως τα ονόματα που έλαβε σε όλες τις γλώσσες της Γηραιάς Ηπείρου συνδέονται άρρηκτα με την ονομασία που χρησιμοποιούσαν για αυτό οι Άραβες, «ισμπάναχ» που με τη σειρά της απηχεί τη λέξη «ασπανάχ» που μεταχειρίζονταν οι Πέρσες. Ενώ η ακράδαντη πίστη κοινού και επιστημόνων για την αντιαναιμική του δράση συνέβαλε στην ταχύτατη διάδοση της καλλιέργειας του με το πέρας του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Έτσι η παρουσία του σε κάθε τραπέζι, αρχοντικό ή λαϊκό, κυριαρχούσε σε διάφορα εδέσματα, με τον όρο «ala Florentine», που μας θυμίζει την ιδιαίτερη προτίμηση που είχε για αυτό η γεννημένη στη Φλωρεντία Αικατερίνη των Μεδίκων, βασίλισσα της Γαλλίας στα μέσα του 16ου αιώνα.

Το πράσινο λαχανικό είχε και πρωταγωνιστικό ρόλο σε καρτούν, όπου ο γνωστός σε όλους Ποπάι το κατανάλωνε πριν από κάθε του αναμέτρηση. Τα νερόβραστα, περαστά από μύλο, φύλλα του όμως δεν έγιναν ούτε με αυτόν τον τρόπο αγαπητά από τα παιδιά, τα οποία μπορεί να μην έχουν κι άδικο, καθώς η απορρόφηση του «δυναμωτικού» σιδήρου που περιέχει το σπανάκι είναι μικρή λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς του σε οξαλικά άλατα, κάτι που ισχύει και για το ασβέστιο ενώ, είναι πλούσια πηγή βιταμινών (κυρίως Α και C) και αντιοξειδωτικών. Μάλιστα, θα ήταν φρόνιμο να μην καταναλώνεται από άτομα επιρρεπή σε νεφρικά προβλήματα λόγω των οξαλικών αλάτων που περιέχει, ποσότητα η οποία όμως απομακρύνεται κατά το ήμισυ κατά το ζεμάτισμα. Ακόμη, όσων αφορά τα άλατα που περιέχει, με τον άνωθεν τρόπο θα πρέπει να γνωρίζουμε πως δεν απομακρύνονται τα νιτρικά όπως συμβαίνει στα οξαλικά και έτσι θα ήταν προτιμότερο να επιλέγουμε βιολογικής καλλιέργειας σπανάκια , τα οποία και δεν δέχονται την «άγρια» αζωτούχο λίπανση.

Επίσης, το σπανάκι είναι γνωστό για τη διουρητική και υπατική του δράση. Ενώ, σύμφωνα με την ενεργειακή σχολή της αξιολόγησης των τροφών, θεωρείται πως έχει ψυχρή φύση, κάνοντας το ιδανικό για ανακούφιση από τον καύσωνα αλλά ενδείκνυται και για όσους πάσχουν από πυρετό, εξάψεις ή αυπνία που συνοδεύεται από πονοκεφάλους. Τέλος, προάγει την παραγωγή σωματικών υγρών σε περιπτώσεις ξηρότητας και τονώνει το ήπαρ.

Η καλλιέργεια του σπανακιού.

Σπορά στο χώμα:

Το σπανάκι μπορεί να σπαρθεί σε δυο περιόδους του έτους, από Αύγουστο έως Νοέμβριο για χειμερινή συγκομιδή ή Μάρτιο έως Ιούνιο για καλοκαιρινή. Ακόμη, μπορεί να σπαρθεί και κατά τη διάρκεια του χειμώνα υπό την προϋπόθεση ότι θα του προσφέρουμε προστασία από το κρύο, δηλαδή σε υπό κάλυψη καλλιέργεια.

Αρχικά σπέρνουμε σε αναχώματα, καθώς το σπανάκι είναι ευαίσθητο και κιτρινίζει όταν το νερό δεν στραγγίζει καλά από το έδαφος.

Σε περίπτωση που η καλλιέργεια είναι υπό κάλυψη, τα αναχώματα θα φέρουν τις ίδιες διαστάσεις με το αγορασμένο τούνελ.

Στη συνέχεια δημιουργούμε ένα μείγμα χώματος από φυτόχωμα για κηπευτικά εμπλουτισμένο με οργανικό λίπασμα και χώμα κήπου σε ίση αναλογία. Προσθέτουμε στο μείγμα φυκάλευρο και ένα βιολογικό λίπασμα.

Αφού ανακατέψουμε καλά το μείγμα δημιουργούμε τα αναχώματα σε ύψος περίπου 15-20εκ. Εάν κατά τη δημιουργία των αναχωμάτων συναντήσουμε γαιοσκώληκες, δεν τους θανατώνουμε γιατί είναι ωφέλιμοι και χρήσιμοι εξαιτίας των στοών που σκάβουν βοηθώντας στον καλύτερο αερισμό του εδάφους ενώ ταυτόχρονα το εμπλουτίζουν και με χρήσιμη οργανική ουσία.

Τέλος χαράσσουμε γραμμές που απέχουν μεταξύ τους γύρω στα 10εκ. και σπέρνουμε με το χέρι. Προσέχουμε οι σπόροι να μην είναι εκτεθειμένοι στον αέρα και στα πουλιά, καλύπτοντας τους με μια στρώση χώματος ή σκαλίζοντας τους με τη βοήθεια μιας τσουγκράνας.

Ποτίζουμε με ποτιστήρι που φέρει φυσούνα (τεχνητή βροχή) ώστε να μην παρασυρθούν από την κίνηση του νερού και επαναλαμβάνουμε 1-2 φορές την εβδομάδα ανάλογα με τον καιρό.