Παντζάρι μαύρο της Αιγύπτου (ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΠΟΡΟΣ)

Βιολογικοί σπόροι, παραδοσιακής ποικιλίας παντζαριού.

Σπάνια ποικιλία, με καταγωγή από την Αίγυπτο. Είναι διεθνώς γνωστή και με τα ονόματα, Egyptian flat rooted beetroot, Rouge noir Plate d’Egypte.

Σχηματίζει γογγυλόριζα, με λεία φλούδα, πεπλατυσμένη, μεσαίου βάρους, έως 250 γρ.

Η σάρκα είναι σκούρου-κόκκινου χρώματος, χωρίς ίνες, τρυφερή, ζουμερή και γλυκιά. 

Σε άρθρο γαστρονομίας, η Guardian (4/2008) αναφέρει, ”η παλιά ποικιλία παντζαριού της Αιγύπτου, με την πεπλατυσμένη ρίζα, έχει την καλύτερη γεύση, αλλά είναι δύσκολο να την βρεις στην αγορά”.

Ποικιλία κατάλληλη για καλλιέργεια από επαγγελματίες και ερασιτέχνες.

Προτείνεται για υπαίθρια καλλιέργεια, αλλά και σε βαθιές γλάστρες με πλούσιο υπόστρωμα.

 

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ ΠΑΝΤΖΑΡΙΟΥ ΜΑΥΡΟΥ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ 

Χώρα προέλευσης ποικιλίας: Αίγυπτος

Καλλιεργείται από: αρχές του 1800

Οι δικές μας παρατηρήσεις: μια πολύ καλή ποιοτική ποικιλία παντζαριού, με πολύ νόστιμη γογγυλόριζα. Μπορεί να καλλιεργηθεί στη χώρα μας σχετικά εύκολα, γιατί είναι αρκετά καλά προσαρμοσμένη σε μεσογειακές συνθήκες, λόγω προέλευσης.

Πού μπορεί να καλλιεργηθεί στη χώρα μας: σε όλη την Ελλάδα, την άνοιξη και το φθινόπωρο, όταν οι συνθήκες είναι ιδανικές για την καλλιέργεια του παντζαριού (βλέπε απαιτήσεις σε κλίμα, παρακάτω).

Ιδανική εποχή σποράς: α) Φεβρουάριο – Απρίλιο και β) Αύγουστο – Οκτώβριο (ανάλογα με την περιοχή καλλιέργειας)

Ιδανική εποχή καλλιέργειας: άνοιξη και φθινόπωρο

Χρώμα γογγυλόριζας: σκούρο κόκκινο

Σχήμα γογγυλόριζας: πεπλατυσμένο

Ύψος φυτού: 30 – 40 εκ.

Σπορά – συγκομιδή: 110 – 130 ημέρες

Μεταφύτευση – συγκομιδή: 55 – 65 ημέρες (σε ιδανικές συνθήκες)

Διάρκεια ζωής του φυτού: ετήσιο

Βράβευση ποιότητας ποικιλίας: –

Κατάλληλη για επαγγελματική καλλιέργεια; NAI

Κατάλληλη για οικιακό λαχανόκηπο; ΝΑΙ

Απόδοση (παραγωγικότητα): παραγωγική

Πιστοποίηση βιολογικών σπόρων – φορέας: ECOCERT

Πιστοποίηση ανασυσκευασίας βιολογικών σπόρων – φορέας: ΔΗΩ

Άδεια συσκευασίας και διακίνησης σπόρων: ΚΕΠΠΥΕΛ Γιαννιτσών

 

ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΠΟΡΑΣ ΣΤΟ ΠΑΝΤΖΑΡΙ

Επίπεδο δυσκολίας φυτρώματος (από 1 – 3): 1 (εύκολο)

Αριθμός σπόρων/γρ: 50 – 100 σπόροι (ανάλογα την ποικιλία και τη χρονιά παραγωγής σπόρου)

Μούλιασμα σπόρων: δεν είναι απαραίτητο, όμως εάν μουλιάσετε τους σπόρους, για 6 – 8 ώρες πριν τη σπορά, τότε είναι πιθανό να βελτιώσετε τη φυτρωτικότητα τους.

Εποχή σποράς: α) Φεβρουάριο – Απρίλιο, β) Αύγουστο – Οκτώβριο (ανάλογα με την περιοχή καλλιέργειας)

Βασικές απαιτήσεις φυτρωτικότητας σπόρου – χρόνος: εμφάνιση βλαστιδίου σε 8 έως 10 ημέρες, σε θερμοκρασία περιβάλλοντος 18 – 25°C και εδάφους 18 – 20 °C.

Βάθος σποράς: 2 έως 3 εκ.

Πόση είναι η διάρκεια ζωής (βλαστικότητα) των σπόρων παντζαριού; σε ιδανικές συνθήκες αποθήκευσης, οι σπόροι του παντζαριού, έχουν διάρκεια ζωής 3 – 4 χρόνια.

ΠΩΣ ΣΠΕΡΝΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΝΤΖΑΡΙΑ (μέθοδος): το παντζάρι, μπορούμε να το σπείρουμε απευθείας στο έδαφος ή να το σπείρουμε σε δίσκους σποράς και να μεταφυτέψουμε τα φυτά στο έδαφος, όταν είναι έτοιμα. Παρακάτω, θα περιγράψουμε και τις δύο τεχνικές.

ΣΠΟΡΑ ΠΑΝΤΖΑΡΙΟΥ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΣΤΟ ΕΔΑΦΟΣ

α) Προετοιμασία εδάφους για τη σπορά: Αφού οριοθετήσουμε την καλλιεργήσιμη έκταση, σκάβουμε με ένα πατόφτυαρο ή φρεζάρουμε, σε βάθος 20 – 30 εκ., φροντίζοντας να σπάσουμε και τυχόν σβώλους χώματος, που θα εμποδίσουν τη βλαστικότητα των σπόρων και ισιώνουμε με μια τσουγκράνα το έδαφος.

β) Σπορά Παντζαριού: με ένα ξύλο με μυτερή άκρη, τραβήξτε ευθείες γραμμές, βάθους έως 3 εκ., οι οποίες θα απέχουν μεταξύ τους 30 εκ.. Μέσα σε αυτές τις γραμμές, ρίξτε σπόρους, που να απέχουν μεταξύ τους 10 εκ.. Ακολουθεί το σκέπασμα των σπόρων, με κοσκινισμένο χώμα. Στη συνέχεια, κάνουμε ένα χορταστικό πότισμα, με ένα ποτιστήρι που φέρει ”φυσούνα”, για να μην παρασύρουμε το σπόρο, σε μεγαλύτερο βάθος. Διατηρήστε μια σχετική υγρασία στο έδαφος (χωρίς το νερό να λιμνάζει), ώστε να βοηθήσετε τους σπόρους να φυτρώσουν. Ακολουθεί το αραίωμα των νεαρών φυτών.

γ) Αραίωμα των νεαρών φυτών: Επειδή οι σπόροι που ρίχνουμε στις γραμμές, θα φυτρώσουν ακανόνιστα και σε μια θέση μπορεί να υπάρχουν πολλά φυτά, πρέπει να τα αφαιρέσουμε και να αφήσουμε ένα φυτό σε κάθε θέση. Έτσι, το φυτό που θα αφήσουμε να αναπτυχθεί, θα έχει το χώρο να το κάνει σωστά, χωρίς τον ανταγωνισμό των άλλων και θα αναπτύξει το καλύτερο δυνατό μέγεθος φύλλων και ρίζας. Η διαδικασία είναι απλή. Αφαιρούμε όλα τα φυτά, τραβώντας τα από το έδαφος και αφήνουμε από ένα, σε κάθε θέση. Πότε κάνουμε το αραίωμα των νεαρών φυτών παντζαριού; όταν το φυτό έχει ύψος 5 – 10 εκ.

ΣΠΟΡΑ ΠΑΝΤΖΑΡΙΟΥ ΣΕ ΔΙΣΚΟΥΣ ΣΠΟΡΑΣ

Πώς και πού σπέρνουμε: γεμίζουμε μικρές γλάστρες ή δίσκους σποράς, με έτοιμο βιολογικό υπόστρωμα. Με τη μύτη ενός μολυβιού, κάνουμε στο κέντρο της γλάστρας ή του δίσκου, μια μικρή τρύπα, βάθους έως 3 εκ. Σε αυτή την οπή, τοποθετούμε 2 – 4 σπόρους και τους σκεπάζουμε απαλά, με άμμο ή καλά κοσκινισμένη τύρφη. Ποτίζουμε απαλά και με προσοχή, ώστε να μην ξεσκεπάσουμε τους σπόρους. Μετά το φύτρωμα των σπόρων, σε κάθε θήκη σποράς ή στη γλάστρα, αφήνουμε ένα νεαρό φυτό παντζαριού.

Ποτίσματα στο σπορείο: διατηρείστε σταθερά, ελαφρά υγρό, το υπόστρωμα στο σπορείο σας. Είναι προτιμότερο, να ποτίζετε συχνά με μικρές ποσότητες νερού, παρά αραιά και με μεγάλες ποσότητες, που είναι πιθανό να σαπίσουν τους σπόρους ή να δημιουργήσουν άλλα προβλήματα στα νεαρά σπορόφυτα.

Υλικά σποράς: 1) μικρές γλάστρες (διαμέτρου 3 – 5 εκ. και βάθους έως 5 εκ.) ή δίσκοι σποράς ανάλογων μεγεθών,  2) βιολογικό υπόστρωμα ή καλά απολυμασμένο compost, 3) ποταμίσια άμμος ή κοσκινισμένη τύρφη, για την κάλυψη του σπόρου, 4) ετικέτες για τη σήμανση του δίσκου με την ποικιλία ή το είδος που καλλιεργείτε, 5) ποτιστήρι με μικρές τρύπες, ώστε το νερό ποτίσματος, να πέφτει απαλά στο έδαφος και να μην ξεσκεπάζει τους σπόρους, 6) θερμόμετρο.

Χρονικό διάστημα από τη σπορά έως τη μεταφύτευση: ανάλογα τις συνθήκες (θερμοκρασία, υγρασία, φως), περίπου 40 – 50 ημέρες.

Πότε μεταφυτεύουμε: όταν η ρίζα έχει ”πλέξει” καλά στο υπόστρωμα και τα φύλλα είναι καλά σχηματισμένα. Το ύψος του σπορόφυτου, πρέπει να είναι 10 – 15 εκ. και να έχει σχηματίσει 4 έως 5 κανονικά φύλλα.

Αριθμός φυτών/m²: 10 – 15 φυτά.

 

ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΜΑΣ

Οικογένεια: Amaranthaceae

Επιστημονική ονομασία: Beta vulgaris L. var. crassa 

Καταγωγή παντζαριού: Mεσόγειος

Άλλες ονομασίες: Κοκκινογούλι, Κηπευτικό Τεύτλο, Τεύτλον το σαρκόριζον.

Διεθνείς ονομασίες: Beet root, Betterave, Rote rube, Bietola da orta, Betabol, Cikla, Cervená řepa, ビートルート, Burak, Pancar, Rote Beete, Beterraba, Rødbete.

Απαιτήσεις του παντζαριού σε κλίμα: είναι φυτό ψυχρής εποχής, με μέτρια αντοχή σε χαμηλές θερμοκρασίες. Η ιδανική θερμοκρασία για την ανάπτυξη του, είναι από 14 έως 20°C και αντέχει σε θερμοκρασίες έως 4,5°C. Η άριστη θερμοκρασία, είναι 15 – 16°C και η μέγιστη 25 – 28°C. Οι ιδανικές συνθήκες, για καλλιέργεια του παντζαριού στη χώρα μας, είναι η άνοιξη και το φθινόπωρο.

Οι σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες, βοηθούν στον καλό σχηματισμό των φύλλων τους και η ρίζα τους έχει καλύτερο χρώμα και γλυκάδα. Το ακριβώς αντίθετο, συμβαίνει σε ξηρό και ζεστό καιρό.

Απαιτήσεις του παντζαριού σε έδαφος: προτιμά εδάφη αμμώδη ή αμμοπηλλώδη, γόνιμα. Είναι πολύ σημαντικό, το έδαφος ή η γλάστρα που θα γίνει η καλλιέργεια του, να μην είναι συνεκτικό και να μην ”κρατάει” νερό.  Ιδανικό ph: 6.0 – 7.0.

Λίπανση: καλό θα είναι, για να γίνει ολοκληρωμένη λίπανση, πριν από οποιαδήποτε ενέργεια σας, να προχωρήσετε σε ανάλυση εδάφους. Είναι μια απλή και οικονομική μέθοδος. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας και να σας δώσουμε όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες. Ενδεικτικά, θα αναφέρουμε ότι, στο παντζάρι, θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα, ώστε το έδαφος να έχει ικανοποιητικά επίπεδα Βορίου.

Αποστάσεις φύτευσης: 5 – 10 εκ. πάνω στη γραμμή (φυτό από φυτό) και 20 – 30 εκ., μεταξύ των γραμμών καλλιέργειας. Προσοχή, μην καλλιεργείτε αραιά το παντζάρι. Θα μεγαλώσουν πολύ οι ρίζες του και είναι πολύ πιθανό να σκιστούν.

Καλλιέργεια παντζαριού, σε γλάστρες ή δοχεία: Η καλλιέργεια του παντζαριού σε δοχεία ή γλάστρες, θεωρείται σχετικά εύκολη, εάν ακολουθήσετε μερικούς βασικούς κανόνες. α) οι γλάστρες ή τα δοχεία που θα καλλιεργήσετε παντζάρι, πρέπει να έχουν βάθος, τουλάχιστον 20 – 30 εκ. και η διάμετρος τους, στο επάνω μέρος να είναι τουλάχιστον 30 εκ. Πρέπει να προσέξετε, ώστε οι οπές στράγγισης στη βάση τους να είναι καλά ανοιχτές ή να ανοίξετε και άλλες, ώστε το νερό του ποτίσματος, να στραγγίζει καλά, από το υπόστρωμα. β) επιλέξτε βιολογικό υπόστρωμα για καλλιέργεια λαχανικών. Αποφύγετε αυτά που έχουν σβόλους ή πέτρες, γιατί θα εμποδίσουν το σχηματισμό των ριζών. Εάν έχετε δικό σας υπόστρωμα π.χ. από κομποστοποίηση και είναι καλά απολυμασμένο, κοσκινίστε το καλά και ”σπάστε” με τα χέρια σας τυχόν σβόλους, όταν το τοποθετείτε στη γλάστρα. γ) αφού γεμίσουμε τις γλάστρες μας με το υπόστρωμα, ανοίγουμε με το χέρι μας τρύπες, για να φυτέψουμε τα φυτά του παντζαριού. Τοποθετούμε τα φυτά στο υπόστρωμα και τα σκεπάζουμε με προσοχή, ώστε η ρίζα του φυτού να είναι όλη μέσα στο υπόστρωμα. Ποτίζουμε ελαφρά, γύρω από κάθε φυτό. Σε κάθε γλάστρα, με διάμετρο 30 εκ. τοποθετούμε 2 – 3 φυτά. δ) διατηρείστε το υπόστρωμα της γλάστρας σταθερά υγρό, με μικρές ποσότητες νερού, καθ΄ όλη τη διάρκεια της καλλιέργειας. ζ) τοποθετήστε τις γλάστρες σας, σε σημείο με αρκετή ηλιοφάνεια (6 – 8 ώρες την ημέρα). Όταν οι θερμοκρασίες της άνοιξης αυξηθούν, μεταφέρετε τις γλάστρες σας, σε ημι-σκιερή θέση.  Σημεία Προσοχής: 1) το υπόστρωμα που θα επιλέξετε, πρέπει να είναι το κατάλληλο. Χώμα από τον κήπο ή αποξηραμένα φύλλα, δεν έχουν συνήθως τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία, για μια ικανοποιητική ανάπτυξη των φυτών. 2) τα φυτά που μεγαλώνουν σε γλάστρα, μεγαλώνουν σε έναν περιορισμένο χώρο. Πρέπει να προσθέτετε, ανά τακτά χρονικά διαστήματα (ανά 15 ημέρες), υγρά βιολογικά λιπάσματα, ώστε να μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους, σε θρεπτικά στοιχεία. 3) κρατάμε σταθερά υγρό το έδαφος, χωρίς αυτό να ”λιμνάζει” γύρω από τα φυτά. Τακτικά ποτίσματα, με μικρό όγκο νερού είναι καλύτερα από τα αραιά, που το νερό δίνεται σε μεγάλες ποσότητες. Η καλύτερη μέθοδος ποτίσματος, είναι αυτή της σταγόνας. Υπάρχουν στην αγορά, αρκετές προτάσεις, για πότισμα με σταγόνα στις γλάστρες του μπαλκονιού. 4) ανά 15 – 20 ημέρες, εφαρμόστε στο έδαφος και στα φύλλα, ήπια βιολογικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα ή εφαρμόστε δικές σας τεχνικές φυτοπροστασίας. Η πρόληψη είναι η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης (εντόμων – μυκήτων κ.α.).

Ποτίσματα στο παντζάρι: μέτρια απαιτητικό φυτό σε νερό. Είναι λαχανικό, που η υγρασία του εδάφους, πρέπει να διατηρείται σταθερή καθ΄ όλη τη διάρκεια της καλλιέργειας του. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι, τα ποτίσματα, πρέπει να είναι μικρού όγκου και τακτικά.

Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι, το φθινόπωρο και την άνοιξη ποτίζουμε τα φυτά του παντζαριού κάθε 3 – 4 ημέρες, με μικρή ποσότητα νερού. Το χειμώνα, το ένα πότισμα την εβδομάδα, είναι αρκετό. Εννοείται ότι, το παραπάνω χρονικό διάστημα, μπορεί να αλλάξει εάν επικρατούν βροχερές ή υγρές συνθήκες στην περιοχή σας.

Να θυμάστε ότι το παντζάρι, έχει σχετικά επιφανειακό ριζικό σύστημα και δεν θέλει ποτίσματα με πολύ νερό. Επίσης, ο σχηματισμός και το σωστό μέγεθος της ρίζας, επηρεάζεται από ξερικές συνθήκες.

Η καλύτερη μέθοδος άρδευσης για το παντζάρι, είναι αυτή της σταγόνας (στάγδην).

Πώς και πότε γίνεται η συγκομιδή του παντζαριού; όταν το πάχος της ρίζας είναι το επιθυμητό (εξαρτάται από την ποικιλία πχ σε 60 ή 100 ημέρες), ξεριζώνουμε τα φυτά, τραβώντας τα από τη βάση τους (λίγο πάνω από το έδαφος).

Καλό θα είναι η συγκομιδή των ριζών, να γίνεται σε έδαφος το οποίο είναι υγρό, σε διαφορετική περίπτωση, πρέπει να ποτίσουμε την προηγούμενη ημέρα. Σε αυτές τις συνθήκες, οι ρίζες του παντζαριού, αποκολλιούνται ευκολότερα από το έδαφος, χωρίς να τραυματίζονται.

Διατήρηση και αποθήκευση: μετά τη συγκομιδή, για καλύτερη συντήρηση τους, αφαιρέστε με ένα ψαλίδι τα φύλλα από τις ρίζες. Δηλαδή, εάν αποθηκεύσετε όλο το φυτό και δεν αφαιρέσετε τα φύλλα, έχει παρατηρηθεί, ότι αυτά μειώνουν και τη διάρκεια αποθήκευσης και της ρίζας.

Σε θερμοκρασία 4 – 8^oC και σχετική υγρασία 60 – 70%, διατηρούνται για αρκετές εβδομάδες. Σε οικιακό ψυγείο,  η συντήρηση των ριζών, μπορεί να διαρκέσει κατά μέσο όρο, 10 – 15 ημέρες.

Προσβολές από έντομα – εχθρούς: αφίδες, θρίπας, λυριόμιζα, μύγα των τεύτλων, αλευρώδης, σιδηροσκώληκας, αγρότιδες

Προσβολές από μύκητες – βακτήρια: ωίδιο, περονόσπορος, φόμα, σκωρίαση, κερκόσπορα, ριζοκτόνια, σκληρωτίνια, πύθιο

Προσβολές από ιώσεις: μωσαϊκό των τεύτλων

 

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ – ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ 

1) Οι σπόροι που διαθέτουμε, είναι πιστοποιημένοι βιολογικοί, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό κανονισμό, που ορίζει τους κανόνες παραγωγής και πιστοποίησης τους.

2) Επιλέγουμε βιολογικούς σπόρους, ΜΟΝΟ από κορυφαίες σπορό-παραγωγικές εταιρίες. Αυτές, ακολουθούν όλες τις διαδικασίες, ώστε να διαθέτουν υψηλά επίπεδα βλάστησης και να είναι απαλλαγμένοι από παθογόνα.

3) Είναι όλοι αναπαραγόμενοι και ελεύθεροι πνευματικών δικαιωμάτων. Μπορείτε να τους διατηρείτε και να τους αποθηκεύσετε για μελλοντική χρήση, χωρίς κανένα πρόβλημα.

4) Δεν είναι γενετικά τροποποιημένοι (Μεταλλαγμένοι), ούτε Υβρίδια. Ανήκουν στην κατηγορία, των βελτιωμένων ποικιλιών και παραδοσιακών ποικιλιών.

 

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΠΟΡΟΙ ;

Οι σπόροι που έχουν παραχθεί από φυτά, στα οποία εφαρμόζεται η βιολογική καλλιέργεια. Το αγρόκτημα που γίνεται η παραγωγή τους, ελέγχεται, ώστε να γίνεται η εφαρμογή της βιολογικής γεωργίας και οι σπόροι που θα παραχθούν, να πληρούν τις προϋποθέσεις και να είναι κατάλληλοι για την αγορά.

Οι συμβατικοί σπόροι, πριν συσκευαστούν, απολυμαίνονται με χημικά. Στους βιολογικούς σπόρους, η απολύμανση τους γίνεται με φυσικούς τρόπους (π.χ. χρήση χαμηλών θερμοκρασιών).

Γιατί να επιλέξω τους βιολογικούς σπόρους;

– γιατί είναι σημαντικό για εμάς, αλλά και για τις επόμενες γενιές, να διατηρηθούν οι παραδοσιακοί σπόροι. Επιλέγοντας βιολογικούς σπόρους, σας δίνεται η δυνατότητα να καλλιεργήσετε μια παραδοσιακή ποικιλία και να διατηρήσετέ σπόρους για δική σας χρήση.

– γιατί θα δοκιμάσετε ξεχωριστές – αυθεντικές γεύσεις.

– επειδή παράγονται σε κτήματα που καλλιεργούνται βιολογικά, είναι καλά προσαρμοσμένοι σε αυτές τις συνθήκες καλλιέργειας. Οπότε, είναι μία ιδανική πρόταση, για κτήματα που θα εφαρμόσουν τη βιολογική γεωργία ή άλλες οικολογικές μεθόδους καλλιέργειας.

– γιατί είναι μια έμπρακτη στήριξη, στην προσπάθεια που γίνεται, για μια βιώσιμη γεωργία, που σέβεται τη βιοποικιλότητα και το περιβάλλον γενικότερα.