Παραδοσιακή ποικιλία κολοκύθας, ανοιχτής επικονίασης.
Κλασική ποικιλία κολοκύθας, που καλλιεργείται πολλούς αιώνες στη Νότια κυρίως Ιταλία. Πρώτη αναφορά για αυτή την ποικιλία, έχουμε σε κείμενα του 1856.
Καρπός μεγάλος, μήκους 60 έως 120 εκ., μακρόστενος, κυλινδρικός, με φουσκωτό άκρο.
Σάρκα πορτοκαλί χρώματος, σφιχτή και γλυκιά, πολύ καλή για μαγειρική χρήση (ψήσιμο, βράσιμο, σοτάρισμα, μαγείρεμα στον ατμό).
Στην Καμπανία, τη Σικελία και την Απουλία, χρησιμοποιείται στην τοπική σούπα, που είναι γνωστή ως cianfotta ή giambotta (παρασκευάζεται με πιπεριά τσίλι, μελιτζάνα, τομάτα, αχλάδια και δαμάσκηνα).
Μπορείτε να φτιάξετε σούπες, μαρμελάδες, γέμιση για πίτες. Ακόμα, τεμαχίστε την σε κύβους, ψήστε την και προσθέστε την σε ριζότο, ζυμαρικά ή σπιτική πίτσα.
Τους σπόρους της κολοκύθας Νάπολη, μην τους πετάξετε. Φτιάξτε σπιτικά πασατέμπος. Καθαρίστε τους με λίγο νερό, απλώστε τους σε ένα ταψί, περιχύστε τους με λίγο ελαιόλαδο και αλάτι και ροδίστε τους ελαφρά στο φούρνο. Ακόμα, μπορείτε να τους προσθέσετε σε σαλάτες και άλλα σνακ.
Η κολοκύθα της Νάπολη, ταιριάζει καλά με: λευκά φασόλια, φασκόμηλο, μέντα, μαϊντανό, σέσκουλο, λάχανο, μελιτζάνα, αχλάδι, δαμάσκηνο, τομάτα, σέλινο, σκόρδο, κανέλα, μοσχοκάρυδο, ξύδι, πιπεριά τσίλι και ελαιόλαδο.
Διατηρείται σε σκιερό μέρος, έως και 1 μήνα μετά τη συγκομιδή.
Μπορεί να καλλιεργηθεί υπαίθρια.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ ΚΟΛΟΚΥΘΑΣ ΤΗΣ ΝΑΠΟΛΗ
Χώρα προέλευσης ποικιλίας: Ιταλία, περιφέρεια της Καμπανία.
Καλλιεργείται από: 1856, πρώτη καταγραφή.
Οι δικές μας παρατηρήσεις: ποικιλία κολοκύθας με πολλές χρήσεις και εύκολη σχετικά προσαρμογή, στις συνθήκες της χώρας μας. Πολύ μεγάλος καρπός, γευστικός και με αρκετά καλή διατήρηση. Προτείνεται μόνο για ερασιτεχνική καλλιέργεια, σε κήπους με πλούσιο έδαφος και διαθέσιμο νερό.
Πού μπορεί να καλλιεργηθεί στη χώρα μας: σε όλη την Ελλάδα. Για να είναι παραγωγική η κολοκύθα της Νάπολη, θέλει γόνιμα εδάφη και διαθέσιμο νερό άρδευσης. Είναι αρκετά ανθεκτική στις υψηλές θερμοκρασίες. Προτείνεται για πεδινές, παραθαλάσσιες περιοχές, που να πληρούν όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά.
Βάρος καρπού: 15 – 20 κιλά
Χρώμα φλούδας: πράσινο με ανοιχτοπράσινες κηλίδες
Χρώμα σάρκας: σκούρο πορτοκαλί
Σχήμα καρπού: μακρόστενο με φουσκωτό άκρο
Διάρκεια ζωής του φυτού: ετήσιο
Γεύση: γλυκός
Βράβευση ποιότητας ποικιλίας: –
Μεταφύτευση – συγκομιδή: 90 – 110 ημέρες (σε ιδανικές συνθήκες)
Κατάλληλη για επαγγελματική καλλιέργεια; ΟΧΙ
Κατάλληλη για οικιακό λαχανόκηπο; ΝΑΙ
Απόδοση (παραγωγικότητα): παραγωγική
Συσκευασία για ερασιτέχνες: δισκάκι των 8 φυτών
Συσκευασία για επαγγελματίες: δίσκος 77 – 150 φυτών (κατόπιν συνεννόησης)
Πιστοποίηση βιολογικών φυτών – φορέας: ΔΗΩ
Έλεγχος φυτοϋγείας: ΚΕΠΠΥΕΛ Γιαννιτσών
ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΜΑΣ
Οικογένεια: Cucurbitaceae
Επιστημονική ονομασία: Cucurbita sp.
Καταγωγή κολοκύθας: διαφέρει ανάλογα με το είδος της κολοκύθας. α) Η κοινή κολοκύθα, έχει καταγωγή από το Μεξικό και τις Η.Π.Α. β) Η μέγιστη κολοκύθα, έχει καταγωγή από την Αργεντινή, τη Βολιβία και το Εκουαδόρ. γ) Η γλυκιά κολοκύθα, έχει καταγωγή από τη Βολιβία, το Εκουαδόρ, το Μεξικό, τον Παναμά και το Πουέρτο Ρίκο. δ) Η Διακοσμητική κολοκύθα ή Νεροκολοκύθα, έχει καταγωγή από την τροπική Αφρική.
Άλλες ονομασίες: Κολοκύθα μακρόστενη, Πάρκαπο, Κολοκύθα μοσχάτη, Κολοκύνθη η μείζων, Γλυκιά κολοκυθιά, Φλασκιά, Νεροκολοκύθα, Λαγηνοκολοκύνθη, Λαγηνάρια.
Διεθνείς ονομασίες: Musky gourd, Courge musguee, Pumpkin, Potiron, Zucca, Pumpa, Kabak, Abóbora, тыква, Dovleacul, かぼちゃ, Gresskar, Calabash, Round botle.
Είδη κολοκύθας: τα πιο γνωστά είδη, είναι τα παρακάτω, α) Κοινή κολοκύθα ή καλοκαιρινή (Cucurbita pepo L.): κολοκύθες μικρού και μεσαίου μεγέθους, μικρής ή μεγάλης διάρκειας αποθήκευσης, διαφόρων σχημάτων και χρωμάτων. β) Κολοκύθα η μέγιστη ή η χειμερινή (Cucurbita maxima Duchesne):κολοκύθες μεσαίου και πολύ μεγάλου μεγέθους. Έχουν αναφερθεί ποικιλίες με καρπούς, βάρους πάνω από 900 κιλά. Οι ποικιλίες αυτού του είδους, έχουν μεσαία και μεγάλη διάρκεια αποθήκευσης. Χρησιμοποιείται στην παρασκευή γλυκών, σε πίτες γλυκές ή αλμυρές και για διακοσμητικούς σκοπούς. γ) Γλυκιά κολοκύθα (Cucurbita moschata Duchesne): καρποί μεσαίου και μεγάλου μεγέθους, διαφόρων χρωμάτων και σχημάτων. Οι κολοκύθες αυτού του είδους, έχουν μεγαλύτερη αντοχή στις χαμηλές θερμοκρασίες του φθινοπώρου. Έχουν χρήσεις σε πίτες και στη μαγειρική. δ) Διακοσμητική κολοκύθα, Νεροκολοκύθα ή Φλασκιά (Lagenaria siceraria (Molina) Standl): είναι διεθνώς γνωστή ως Calabash, Bottle gourd κ.α. Κολοκύθες διαφόρων σχημάτων και μεγεθών, που χρησιμοποιούνται από αρχαιοτάτων χρόνων, για τη μεταφορά νερού και άλλων υγρών, για την κατασκευή διαφόρων οικιακών σκευών, μουσικών οργάνων κ.α. Το σχήμα τους, θυμίζει αυτό της φιάλης. Όταν ωριμάσουν, αφαιρείται η σάρκα από το εσωτερικό των καρπών και παραμένει η σκληρή εξωτερική φλούδα (ο καρπός είναι ”κούφιος”).
Απαιτήσεις της κολοκύθας σε κλίμα: φυτό της θερμής εποχής. Είναι πολύ ευπαθές στις χαμηλές θερμοκρασίες. Απαιτεί θερμοκρασίες, πάνω από τους 18 °C. Άριστες θερμοκρασίες για την ανάπτυξη της, είναι από τους 18 έως τους 24°C. Μέγιστη, είναι 32°C και ελάχιστη, 10°C. Ηλιόλουστος και ξηρός καιρός, είναι ιδανικός για το σχηματισμό των καρπών της.
Απαιτήσεις της κολοκύθας σε έδαφος: σε γόνιμα, καλά αεριζόμενα, ελαφρά ή μέσης σύστασης, που στραγγίζουν καλά. Ιδανικό PH: από το 6 έως το 7.
Λίπανση: καλό θα είναι για να γίνει ολοκληρωμένη λίπανση, πριν από οποιαδήποτε ενέργεια σας, να προχωρήσετε σε ανάλυση εδάφους. Είναι μια απλή και οικονομική μέθοδος. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας και να σας δώσουμε όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες. Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι, η κολοκύθα έχει πολύ καλά αποτελέσματα, σε έδαφος που είναι πλούσιο σε οργανική ουσία και η προσθήκη βιολογικής κοπριάς ή η χλωρή λίπανση, μπορούν να δώσουν πολύ καλά αποτελέσματα.
Αποστάσεις φύτευσης: 120 – 200 εκ. πάνω στη γραμμή καλλιέργειας (απόσταση, φυτό από φυτό) και 250 – 400 εκ., μεταξύ των γραμμών καλλιέργειας (απόσταση, γραμμή από γραμμή καλλιέργειας).
Καλλιέργεια σε γλάστρες ή δοχεία: οι κολοκύθες, επειδή είναι φυτά με έρπουσα ανάπτυξη και απαιτούν αρκετό χώρο, δεν είναι εύκολο να καλλιεργηθούν σε γλάστρες ή δοχεία.
Ποτίσματα στην κολοκύθα: είναι φυτό απαιτητικό στο νερό. Πρέπει να δοθεί προσοχή, ώστε την περίοδο της ανθοφορίας και του σχηματισμού των καρπών, η υγρασία του εδάφους να είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα. Εάν υπάρχει έλλειψη νερού κατά την ανθοφορία, είναι πιθανό να πέσουν τα άνθη από τα φυτά (ανθόρροια), με αποτέλεσμα την μείωση της παραγωγής. Επίσης, επειδή το αρδευτικό νερό, είναι πολύ σημαντικό στο μέγεθος των καρπών (εκτός από τη γονιμότητα του εδάφους), σε περίπτωση έλλειψης, οι καρποί θα είναι μικρού μεγέθους και υποβαθμισμένοι ποιοτικά.
Εμπειρικά, θα λέγαμε ότι, ένα πότισμα ανά 3 – 4 ημέρες το φθινόπωρο και την άνοιξη, είναι πιθανό να καλύψει τις ανάγκες της κολοκύθας σε νερό. Το καλοκαίρι και σε συνθήκες καύσωνα, η άρδευση μπορεί να γίνεται καθημερινά ή ανά δύο ημέρες.
Επιλέγουμε να ποτίζουμε με τη μέθοδο της σταγόνας (στάγδην άρδευση) και προσέχουμε το νερό να μην “λιμνάζει”, γύρω από τα φυτά.
Πώς και πότε γίνεται η συγκομιδή της κολοκύθας; η συγκομιδή στη χώρα μας ξεκινάει τον Αύγουστο και ολοκληρώνεται τον Οκτώβριο. Εξαρτάται από την ποικιλία και από το πόσο πρώιμη ή όψιμη είναι. Μπορείτε να καταλάβετε πότε είναι έτοιμος ο καρπός της κολοκύθας για συγκομιδή, από τα παρακάτω: α) το χρώμα της φλούδας έχει σχηματιστεί σε όλο τον καρπό, β) η φλούδα του καρπού είναι πολύ σκληρή, τόσο που με το νύχι σας, δεν μπορείτε να αφήσετε σημάδι στην επιφάνεια της, γ) όταν χτυπάτε με το χέρι σας τον καρπό, ο ήχος είναι ”βαθύς”, πολύ διαφορετικός από τον ανώριμο, που είναι ”επιφανειακός”, δ) το κοτσάνι (ο μίσχος), που κρατάει τον καρπό στο φυτό, έχει ξεραθεί και έχει καφέ χρώμα, ε) τα περισσότερα φύλλα του φυτού της κολοκύθας, έχουν ξεραθεί.
Η συγκομιδή γίνεται χειρωνακτικά, σε διάφορα ”χέρια” (διαδοχικά), με ένα κοφτερό μαχαίρι ή ψαλίδι. Ο καρπός αφαιρείται από το φυτό, μαζί με ένα κομμάτι κοτσανιού (μίσχου), μήκους 8 – 10 εκατοστών.
Πώς αποθηκεύουμε τις κολοκύθες; οι κολοκύθες έχουν μεγάλη διάρκεια αποθήκευσης, όταν οι συνθήκες και ο τρόπος αποθήκευσης είναι ο ιδανικός: 1) Η συγκομιδή των καρπών να γίνεται πριν από τους παγετούς. Ο παγετός είναι πολύ πιθανό, να ”μαλακώσει” την επιφάνεια των καρπών και να τους κάνει ευπαθείς στη σήψη. 2) Πριν την οριστική μεταφορά στο χώρο αποθήκευσης, καλό θα είναι να σκληραγωγήσετε τους καρπούς. Ουσιαστικά, αυτό που θέλουμε να επιτύχουμε, είναι να σκληραίνουμε και άλλο τη φλούδα των καρπών, να ξεραθεί καλά το κοτσάνι τους και να γλυκάνουμε και άλλο τη σάρκα τους. Οπότε, για μια εβδομάδα έως δέκα ημέρες, οι καρποί της κολοκύθας, τοποθετούνται αραιά, σε θερμοκρασίες έως 20°C. Ο χώρος αυτός μπορεί να είναι ένα υπόστεγο, μια βεράντα ή ένα θερμοκήπιο. 3) Μην μεταφέρετε τους καρπούς στην αποθήκη, κρατώντας τους από το κοτσάνι (μίσχο), εάν η κολοκύθα είναι βαριά, είναι πιθανό να δημιουργηθεί τραυματισμός στο σημείο επαφής του μίσχου με τον καρπό. 4) Αποθηκεύουμε μόνο ώριμες κολοκύθες. Οι ανώριμοι καρποί, δεν έχουν σκληρή φλούδα, οπότε, δεν είναι κατάλληλοι για αποθήκευση. Ακόμα, δεν αποθηκεύουμε καρπούς σπασμένους, χτυπημένους ή άρρωστους. Η διάρκεια αποθήκευσης τους είναι μικρή και είναι πιθανό να μεταφέρουν σημάδια σήψης και σε άλλους υγιείς. 5) Δεν τοποθετούμε τις κολοκύθες σε πάτωμα που είναι χωμάτινο ή στο τσιμέντο. Πρέπει να τις ακουμπήσετε σε άχυρο, σε χαρτόνια, ξύλινες παλέτες ή ράφια. 6) Οι καρποί τοποθετούνται ο ένας δίπλα στον άλλο, σε μια στρώση και σε απόσταση που να ”κυκλοφορεί” ο αέρας ανάμεσα τους. Εάν τους αποθηκεύσετε σε στοίβες, η διάρκεια αποθήκευσης τους μειώνεται δραματικά. 7) Ο χώρος αποθήκευσης των καρπών της κολοκύθας, πρέπει να είναι σκοτεινός, με θερμοκρασία 12 έως 15°C και σχετική υγρασία, 60 – 70%. Σε αυτές τις συνθήκες, οι κολοκύθες (ανάλογα με την ποικιλία), μπορούν να διατηρηθούν έως 6 μήνες. 8) Ελέγχετε τακτικά την κατάσταση των καρπών στην αποθήκη. Απομακρύνετε αυτούς που μαλακώνουν ή έχουν σημάδια σήψης. 9) Οι κολοκύθες είναι αγαπημένη λιχουδιά διάφορων τρωκτικών. Ο χώρος αποθήκευσης, πρέπει να είναι καλά προφυλαγμένος.
Άλλοι τρόποι διατήρησης της κολοκύθας: εκτός από τη διατήρηση στην αποθήκη, η κολοκύθα μπορεί να διατηρηθεί στην κατάψυξη, να γίνει τουρσί ή να αποξηραθεί.
Προσβολές από έντομα: Αφίδες ή ψείρες, Τετράνυχος, Αλευρώδεις, Καραφατμέ, Υλέμια.
Προσβολές από μύκητες – βακτήρια: Περονόσπορος, Ωίδιο, Βοτρύτης, Ανθράκωση, Βακτηριακή μάρανση.
Προσβολές από ιώσεις: Μωσαϊκό της αγγουριάς, Μωσαϊκό της καρπουζιάς, Μωσαϊκό της κολοκυθιάς.
ΘΡΕΠΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΟΛΟΚΥΘΑΣ
Οι κολοκύθες, είναι πλούσιες σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, που παρέχουν πολλά οφέλη στην υγεία. 100 γραμμάρια κολοκύθας, περιέχουν μόλις 26 θερμίδες. Είναι πλούσια σε βιταμίνη Α, η οποία είναι απαραίτητη για γερή όραση και γερό ανοσοποιητικό σύστημα. Επίσης, είναι πλούσια σε κάλιο, το οποίο βοηθά στην εξισορρόπηση της αρτηριακής πίεσης.
Οι κολοκύθες περιέχουν καροτενοειδή, μια φυσική χρωστική, που προσδίδει το κόκκινο ή πορτοκαλί χρώμα στους καρπούς της. Τα καροτενοειδή, ασκούν ισχυρή αντικαρκινική δράση. Οι κολοκυθόσποροι (πασατέμπος), εκτός από πεντανόστιμοι, είναι πολύ καλοί για την υγεία μας. Μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου, βελτιώνουν την υγεία του εντέρου και του προστάτη και μειώνουν τον κίνδυνο καρδιοπάθειας.
Βρώσιμο μέρος του φυτού: η σάρκα του ώριμου καρπού
Χρήσεις: η κολοκύθα ήταν και είναι, μια εύκολη λύση για παρασκευές και συνταγές, χωρίς πολύ μεγάλη και δύσκολη προετοιμασία. Όλα τα σπίτια που έχουν λαχανόκηπο, έχουν κάπου στην αποθήκη τους, κολοκύθες. Είναι ένα υπέροχο λαχανικό, σε αλμυρές ή γλυκιές συνταγές.
Άπειρες οι συνταγές της κολοκύθας. Ενδεικτικά, αναφέρουμε: πουρές, σούπα, σουφλέ, σάλτσες κολοκύθας!!!
Με τη σάρκα της κολοκύθας, μπορείτε να φτιάξετε και πολύ νόστιμες κολοκυθόπιτες (γλυκιές ή αλμυρές). Ένα πολύ νόστιμο φθινοπωρινό – χειμερινό σνακ, σε πολλές περιοχές της χώρας μας.
Σε όλη την Ελλάδα, μπορείτε να βρείτε σπιτικό, γλυκό κουταλιού κολοκύθας. Είναι μια πολύ νόστιμη και τραγανή λιχουδιά.
Στις στρόγγυλες κολοκύθες, μπορείτε να αδειάσετε το εσωτερικό τους και να τις χρησιμοποιήσετε σαν σκεύος, που μέσα θα περιέχει τυριά, διάφορα βότανα κ.α.. Αφού τις ροδίσετε, προσθέστε τα υλικά που επιθυμείτε και βάλτε τα όλα μαζί ξανά στο φούρνο, για να ψηθούν ή να μαλακώσουν και τα υπόλοιπα υλικά.
Με τους σπόρους της κολοκύθας, μπορείτε να φτιάξετε σπιτικά πασατέμπος ή να τους προσθέσετε σε σαλάτες ή άλλα σνακ. Απλά ροδίστε τους σε ένα φούρνο και περιχύστε τους ελαιόλαδο και αλάτι.
Οι κολοκύθες ταιριάζουν καλά με: κρεμμύδια, σκόρδο, τζίντζερ, παρμεζάνα, φέτα, μοτσαρέλα, θυμάρι, δεντρολίβανο, μαϊντανό, αποξηραμένα φρούτα και μπαχαρικά όπως κανέλα, μοσχοκάρυδο, μπαχάρι ή σκόνη κάρυ.