Βιολογικά φυτά, άγριου Ταραξάκου ή Πικραλίδας.
Ένα φημισμένο άγριο χόρτο – βότανο, με καταγωγή από την Ευρώπη και την Ασία. Είναι πολύ κοινό αγριόχορτο της χώρας μας και το βρίσκουμε κυριολεκτικά παντού. Σε πάρκα, σε κήπους, στην άκρη του δρόμου…
Φυτό πολυετές, ύψους έως 30 εκατοστών, πολύ προσαρμοστικό και ανθεκτικό, σε διαφορετικές συνθήκες και περιβάλλοντα καλλιέργειας.
Τα φύλλα είναι σκούρου πράσινου χρώματος, έντονα οδοντωτά. Τα άνθη του είναι ανοιχτού κίτρινου χρώματος και όταν ξεραθούν είναι τα γνωστά άνθη ”κλέφτης”, με τα οποία παίζαμε μικροί.
Σχηματίζουν μεγάλες – βρώσιμες ρίζες. Το μήκος τους μέσα στο έδαφος, μπορεί να φτάσει τα 40 – 50 εκατοστά.
Όλα τα μέρη του φυτού, είναι βρώσιμα και φαρμακευτικά. Η ποιο γνωστή χρήση του Ταραξάκου στην χώρα μας είναι η βραστή σαλάτα με λεμόνι και ελαιόλαδο.
Πολύ καλή επιλογή, για καλλιέργεια από ερασιτέχνες και επαγγελματίες.
Μπορείτε να καλλιεργήσετε υπαίθρια και σε μεγάλες – βαθιές γλάστρες.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΑΡΑΞΑΚΟΥ – ΠΙΚΡΑΛΙΔΑΣ
Χώρα προέλευσης ποικιλίας: Ευρώπη – Ασία
Καλλιεργείται από: oι αρχαίοι Αιγύπτιοι, Έλληνες και Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν τις πικραλίδες για τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες, και οι Κινέζοι βοτανολόγοι τις χρησιμοποιούν πάνω από 1000 χρόνια για τη θεραπεία προβλημάτων του ήπατος και του πεπτικού συστήματος.
Οι δικές μας παρατηρήσεις: ένα φημισμένο φυτό, γνωστό σε όλο τον κόσμο για τις ευεργετικές του ιδιότητες. Είναι όλο το φυτό χρήσιμο και βρώσιμο. Τα άνθη, τα φύλλα οι ρίζες έχουν άφθονες χρήσεις. Μπορεί να καλλιεργηθεί εύκολα και γενικότερα, δεν έχει πολλές απαιτήσεις. Δοκιμάστε το, σε μια άκρη του κήπου σας ή σε μια βαθιά γλάστρα.
Πού μπορεί να καλλιεργηθεί στη χώρα μας: σε όλη την Ελλάδα (όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες), άνοιξη, φθινόπωρο και χειμώνα.
Ύψος φυτού: 25 έως 30 εκ.
Χρώμα φύλλων: σκούρο πράσινο
Χρώμα λουλουδιών: ανοιχτό κίτρινο
Διάρκεια ζωής του φυτού: πολυετής
Γεύση: α) τα φύλλα έχουν πιπεράτη γεύση, που θυμίζει αυτή της ρόκας ή του ραδικιού και είναι ελαφρώς ή πολύ πικρά. Η πικράδα τους μειώνετε με το μαγείρεμα. Επίσης τα νεαρά φύλλα, είναι λιγότερο πικρά, από τα πιο μεγάλα. β) Η ρίζα έχει γεύση που θυμίζει αυτήν του καρυδιού. γ) τα πέταλα των ανθέων, είναι κίτρινου χρώματος και η γεύση τους θυμίζει αυτή του υδρόμελου.
Βράβευση ποιότητας ποικιλίας: –
Μεταφύτευση – συγκομιδή: 30 – 50 ημέρες (σε ιδανικές συνθήκες και ανάλογα με την εποχή)
Κατάλληλη για επαγγελματική καλλιέργεια; ΝΑΙ
Κατάλληλη για οικιακό λαχανόκηπο; ΝΑΙ
Απόδοση (παραγωγικότητα): αρκετά παραγωγικό
Συσκευασία για ερασιτέχνες: δισκάκι των 8 φυτών
Συσκευασία για επαγγελματίες: δίσκος 228 φυτών (κατόπιν συνεννόησης)
Πιστοποίηση βιολογικών φυτών – φορέας: ΔΗΩ
Έλεγχος φυτοϋγείας: ΚΕΠΠΥΕΛ Γιαννιτσών
ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΜΑΣ
Οικογένεια: Asteraceae
Επιστημονική ονομασία: Taraxacum officinale
Καταγωγή Ταραξάκου: Ευρώπη – Ασία
Άλλες ονομασίες: Πικραλίδα, Ταράξακος ο φαρμακευτικός, Αγριοράδικο, Ραδίκι του βουνού, Μαρουλίδα, Αγριομάρουλο, Πικραφάνα, Πικραφάκη, Κλέφτης.
Διεθνείς ονομασίες: Dandelion, Blowball, Leontodon taraxacum, Lion’s tooth, Pissenlit, Dent de lion, Dente di leone, Diente de león, Löwenzahn
Απαιτήσεις του ταραξάκου σε έδαφος: αποδίδει καλύτερα, σε γόνιμα, καλά στραγγιζόμενα εδάφη, μέτριας περιεκτικότητας σε οργανική ουσία. Ιδανικό PH: 6 – 7. Εάν η καλλιέργεια του Ταραξάκου, έχει ως σκοπό την παραγωγή ριζών, η επιλογή αμμωδών ή αμμοπηλωδών εδαφών, είναι ιδανική.
Λίπανση: καλό θα είναι, για να γίνει ολοκληρωμένη λίπανση, πριν από οποιαδήποτε ενέργεια σας να προχωρήσετε σε ανάλυση εδάφους. Είναι μια απλή και οικονομική μέθοδος. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας και να σας δώσουμε, όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες. Σε γενικές γραμμές θα λέγαμε ότι στην καλλιέργεια του ταραξάκου, πρέπει να δοθεί προσοχή στην επάρκεια του Αζώτου και του Καλίου στο έδαφος.
Αποστάσεις φύτευσης: 20 – 30 εκ. μεταξύ των φυτών πάνω στην γραμμή καλλιέργειας, και 40 – 50 εκ. μεταξύ των γραμμών καλλιέργειας (η απόσταση του διαδρόμου, μεταξύ των φυτών).
Καλλιέργεια ταραξάκου, σε γλάστρες ή δοχεία: Η καλλιέργεια του ταραξάκου σε δοχεία ή γλάστρες, θεωρείται σχετικά εύκολη, εάν ακολουθήσετε μερικούς βασικούς κανόνες. α) οι γλάστρες ή τα δοχεία που θα καλλιεργήσετε ταραξάκο, πρέπει να έχουν βάθος τουλάχιστον 30 – 40 εκ., για να χωρέσουν το μεγάλο ριζικό σύστημα του φυτού και η διάμετρος τους στο επάνω μέρος να είναι τουλάχιστον 30 εκ. Πρέπει να προσέξετε, ώστε οι οπές στράγγισης στην βάση τους να είναι καλά ανοιχτές ή να ανοίξετε και άλλες, ώστε το νερό του ποτίσματος να στραγγίζει καλά από το υπόστρωμα. β) επιλέξτε βιολογικό υπόστρωμα για καλλιέργεια φυλλωδών λαχανικών (μαρούλι, ρόκα κ.α.). Αποφύγετε αυτά που έχουν σβόλους ή πέτρες, γιατί θα εμποδίσουν τον σχηματισμό των ριζών. Εάν έχετε δικό σας υπόστρωμα π.χ. από κομποστοποίηση και είναι καλά απολυμασμένο, κοσκινίστε το καλά και ”σπάστε” με τα χέρια σας τυχόν σβόλους, όταν το τοποθετείτε στην γλάστρα. γ) αφού γεμίσουμε τις γλάστρες μας με το υπόστρωμα, ανοίγουμε με το χέρι μας τρύπες, για να φυτέψουμε τα φυτά του ταραξάκου. Τοποθετούμε τα φυτά στο υπόστρωμα και τα σκεπάζουμε με προσοχή, ώστε η ρίζα του φυτού να είναι όλη μέσα στο υπόστρωμα. Ποτίζουμε ελαφρά, γύρω από κάθε φυτό. Σε κάθε γλάστρα, με διάμετρο 30 εκ. τοποθετούμε 4 – 5 φυτά. δ) διατηρείστε το υπόστρωμα της γλάστρας σταθερά υγρό, με μικρές ποσότητες νερού, καθ΄ όλη την διάρκεια της καλλιέργειας. ζ) τοποθετήστε τις γλάστρες σας, σε σημείο με αρκετή ηλιοφάνεια (6 – 8 ώρες την ημέρα). Όταν οι θερμοκρασίες της άνοιξης αυξηθούν, μεταφέρετε τις γλάστρες σας, σε ημι-σκιερή θέση. Σημεία Προσοχής: 1) το υπόστρωμα που θα επιλέξετε, πρέπει να είναι το κατάλληλο. Χώμα από τον κήπο ή αποξηραμένα φύλλα, δεν έχουν συνήθως τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία, για μια ικανοποιητική ανάπτυξη των φυτών. 2) τα φυτά που μεγαλώνουν σε γλάστρα, μεγαλώνουν σε έναν περιορισμένο χώρο. Πρέπει να προσθέτετε, ανά τακτά χρονικά διαστήματα (ανά 15 ημέρες), υγρά βιολογικά λιπάσματα, ώστε να μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους σε θρεπτικά στοιχεία. 3) κρατάμε σταθερά υγρό το έδαφος, χωρίς αυτό να ”λιμνάζει” γύρω από τα φυτά. Τακτικά ποτίσματα με μικρό όγκο νερού είναι καλύτερα, από τα αραιά που το νερό δίνεται σε μεγάλες ποσότητες. Η καλύτερη μέθοδος ποτίσματος, είναι αυτή της σταγόνας. Υπάρχουν στην αγορά αρκετές προτάσεις, για πότισμα με σταγόνα στις γλάστρες του μπαλκονιού. 4) ανά 15 – 20 ημέρες, εφαρμόστε στο έδαφος και στα φύλλα, ήπια βιολογικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα ή εφαρμόστε δικές σας τεχνικές φυτοπροστασίας. Η πρόληψη είναι η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης (εντόμων – μυκήτων κ.α.).
Ποτίσματα στον ταραξάκο: διατηρείτε το έδαφος ή το υπόστρωμα της γλάστρας υγρό, με μικρούς όγκους νερού και χωρίς αυτό να ”λιμνάζει” γύρω από τα φυτά. Είναι φυτό, σχετικά μέτριων απαιτήσεων σε αρδεύσεις. Εμπειρικά θα λέγαμε ότι, 2 – 3 ποτίσματα την άνοιξη και το φθινόπωρο είναι αρκετά για να καλύψουν τις ανάγκες του φυτού, σε νερό.
Ως μέθοδο άρδευσης, επιλέξτε τη μέθοδο της σταγόνας (στάγδην).
Άλλες εργασίες: α) βοτάνισμα ή σκάλισμα αγριόχορτων, β) έλεγχος για εχθρούς και ασθένειες.
Πώς και πότε γίνεται η συγκομιδή στον ταραξάκο ; όπως αναφέραμε και παραπάνω, στον ταραξάκο, συγκομίζουμε τα φύλλα, τα άνθη και τις ρίζες του. Στην συνέχεια, θα σας εξηγήσουμε τον τρόπο συγκομιδής, ανά μέρος του φυτού. α) Συγκομιδή φύλλων ταραξάκου: η συγκομιδή του ταραξάκου, ανάλογα με την περιοχή και τις τοπικές συνθήκες, ξεκινάει από τα μέσα φθινοπώρου και διαρκεί έως τα μέσα της άνοιξης. Προσέχουμε ώστε τα φυτά που συγκομίζουμε, να βρίσκονται στο στάδιο πριν την ανθοφορία, γιατί εάν τα φυτά του ταραξάκου ανθίσουν, τα φύλλα είναι πολύ πικρότερα, από τα τρυφερά – μικρότερα.
Η συγκομιδή γίνεται, διαδοχικά ”σε χέρια”, όταν τα φύλλα είναι τρυφερά, μεσαίου μεγέθους και τα φυτά δεν έχουν σχηματίσει άνθη. Με ένα μαχαίρι, κόβουμε το φυτό λίγο πάνω από το έδαφος ή κόβουμε με ένα ψαλίδι ή με τα χέρια μας, φύλλο – φύλλο, από την βάση του. β) Συγκομιδή ανθέων ταραξάκου: γίνεται χειρωνακτικά και διαδοχικά σε ”χέρια”. Τις πρωινές ώρες και όταν η υγρασία έχει ”σηκωθεί” από τα φυτά, κόβουμε τα άνθη στην βάση τους, με ένα ψαλίδι ή με το χέρι μας. Τα άνθη που μαζεύουμε, είναι καλά σχηματισμένα, με φωτεινό κίτρινο χρώμα. Πότε ανθίζει ο ταραξάκος στην χώρα μας; κυρίως τις εποχές της άνοιξης και του φθινόπωρου. Όμως σε μερικές περιοχές η άνθιση του, είναι πιθανή και το καλοκαίρι. γ) Συγκομιδή ριζών ταραξάκου: η συγκομιδή, γίνεται χειρωνακτικά. Με ένα μικρό σκαλιστήρι, σκάβουμε προσεκτικά γύρω από το φυτό. Προσέχουμε ώστε το έδαφος, να είναι υγρό για να αφαιρέσουμε σωστά τις ρίζες και να μην τις σπάσουμε. Τα φυτά που επιλέγουμε για συγκομιδή της ρίζας, έχουν καλά σχηματισμένα φύλλα και είναι ζωηρά. Η καλύτερη περίοδος για την συγκομιδή ριζών ταραξάκου είναι το στα τέλη του φθινοπώρου. Εναλλακτικά τέλος χειμώνα – αρχές άνοιξης.
Διατήρηση και αποθήκευση: α) Συντήρηση φύλλων ταραξάκου: μετά την συγκομιδή, ξεπλύνουμε τα φύλλα με άφθονο κρύο νερό. Στην συνέχεια, αφαιρούμε την πολύ υγρασία με μια πετσέτα (ταμποναριστά) και τοποθετούμε τα φύλλα ταραξάκου, μέσα σε χαρτί κουζίνας, χαλαρά και τυλίγουμε προσεκτικά, ώστε να σχηματιστεί ένα μικρό ρολό, που στο εσωτερικό του, να περιέχει τα φύλλα. Τα ρολά αυτά, τα βάζουμε σε σακούλες και τα οδηγούμε στην συντήρηση του ψυγείου (στην θήκη των φρούτων – λαχανικών). Σε αυτές τις συνθήκες, τα φύλλα θα διατηρηθούν σε καλή κατάσταση, για 4 – 6 ημέρες. β) Συντήρηση ανθέων ταραξάκου: μετά την συγκομιδή, ξεπλένουμε τα άνθη με νερό απαλά, τα στεγνώνουμε για 12 – 16 ώρες σε θερμοκρασίες δωματίου και τα τοποθετούμε σε σακούλες στην συντήρηση του ψυγείου. Σε αυτές τις συνθήκες, μπορούν να διατηρηθούν 4 – 5 ημέρες. γ) Συντήρηση ριζών ταραξάκου: αμέσως την συγκομιδή, ξεπλένουμε τις ρίζες, με άφθονο καθαρό νερό και τις αφήνουμε να στεγνώσουν σε θερμοκρασία δωματίου. Έχουν ξεραθεί καλά, όταν τις πιέσουμε και σπάνε. Όταν είναι σε αυτό το στάδιο (καλής αποξήρανσης) τις θρυμματίζουμε σε μικρότερα κομμάτια και τις βάζουμε σε βάζο που κλείνει αεροστεγώς. Με αυτό τον τρόπο, μπορούμε να τις διατηρήσουμε τουλάχιστον ένα χρόνο, σε ένα ντουλάπι της κουζίνας μας.
Προσβολές από έντομα: Αφίδες, Σαλιγκάρια, Κάμπιες, Λυριόμιζα, Μηλολόνθη
Προσβολές από μύκητες – βακτήρια: Περονόσπορος, Σκωρίαση, Ωίδιο
Προσβολές από ιώσεις: –
ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΑΡΑΞΑΚΟΥ – ΠΙΚΡΑΛΙΔΑΣ
Οι πικραλίδες περιέχουν μια σειρά από βιταμίνες και μέταλλα, συμπεριλαμβανομένων βιταμινών A, C, E και K, φυλλικό οξύ, σίδηρο, κάλιο, ασβέστιο και μαγνήσιο.
Ολόκληρο το φυτό είναι βρώσιμο. Κυρίως τα φύλλα είναι αυτά που καταναλώνονται ως σαλάτα σε πολλές χώρες όλου του κόσμου, τα οποία συνήθως βράζουν ή σοτάρονται, όπως το σπανάκι. Τα νεαρά φύλλα, είναι λιγότερο πικρά από τα μεγαλύτερα.
Η ξερή ρίζα του ταραξάκου, καβουρδισμένη και αλεσμένη, έχει χρησιμοποιηθεί ως υποκατάστατο του καφέ, είτε λόγω του χαμηλότερου κόστους είτε λόγω της απουσίας καφεΐνης.
Τα άνθη του αποξηραίνονται και μετά από επεξεργασία, αποτελούν φυσική χρωστική.
Στις Αγγλοσαξονικές χώρες, αποτελεί πρώτη ύλη για την παρασκευή μπίρας και κρασιού.
Επίσης είναι πολύ καλή τροφή για οικόσιτα ζώα, π.χ. κουνέλια.
Τα χόρτα αυτά, είναι πλούσια σε ασβέστιο, σίδηρο και κάλιο και πολύ χαμηλά σε θερμίδες, γεγονός που τα καθιστά ιδανικά στις σαλάτες.
Το φυτό έχει άφθονες φαρμακευτικές χρήσεις, που βρίσκουν εφαρμογή στην λαϊκή ιατρική ή στην σύγχρονη ιατρική. Τα τελευταία χρόνια γίνονται πολλές έρευνες για τις αντικαρκινικές ιδιότητες της ρίζας του, από πολλά πανεπιστήμια.