ΒΑΛΕΡΙΗ βαλεριάνα η φαρμακευτική, απαντάται σε όλη την Ευρώπη, σε εύκρατες και ηπειρωτικές περιοχές της Ασίας, μέχρι την Ιαπωνία.
Είναι πιθανόν η βαλεριάνα η φαρμακευτική να είναι το ίδιο ή συγγενές είδος με το φυτό ”νάρδος” που αναφέρει ο Διοσκουρίδης.
Στην Ελλάδα το είδος αυτό, αλλά και άλλα είδη του ίδιου γένους συναντιούνται σε υγρές τοποθεσίες, κοντά σε όχθες ρυακιών και σε ευήλια δάση.
Η βαλεριάνα η φαρμακευτική, καλλιεργείται στο Βέλγιο, την Ολλανδία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, σε πολλές χώρες της Αν. Ευρώπης, την Ιαπωνία και την Ινδία.
Η διάρκεια της καλλιέργειας είναι 2 έτη.
Είναι πολυετής πόα, ύψους 0,50 – 1,30 εκ..
Κάθε βλαστός έχει το δικό του θυσανωτό (επιφανειακό) ριζικό σύστημα, με πάχος ριζών 2-3 χιλ.. Οι ρίζες αυτές έχουν ιδιάζουσα βαριά οσμή που εκδηλώνεται κυρίως κατά την ξήρανση.
Ο βλαστός είναι ποώδης, συνήθως όρθιος, κοίλος με αρκετές προεξέχουσες ραβδώσεις κατά μήκος του.
Τα άνθη είναι λευκά με ρόδινη απόχρωση σε κορύμβους (τσαμπιά). Η ανθοφορία αρχίζει τον Μάϊο. Ο καρπός είναι ωοειδής και λείος.
Η βαλεριάνα η φαρμακευτική, μπορεί να καλλιεργηθεί σε εύκρατα και ηπειρωτικά κλίματα.
Ευδοκιμεί σε όλα τα εδάφη, αλλά προτιμά τα γόνιμα και υγρά εδάφη. Η καλλιέργεια πρέπει να εγκαθίσταται σε ελαφρά εδάφη, για την καλύτερη και ευκολότερη συγκομιδή των ριζών.
Τα φυτά ανθίζουν τον δεύτερο χρόνο, από τέλη Μαϊου έως τέλος Ιουνίου.
Το χειμώνα όλο το υπέργειο τμήμα ξεραίνεται και επιβιώνει μόνο η ρίζα, η οποία την άνοιξη δίνει νέους βλαστούς.
Οικογένεια: Βαλεριανοειδή (Valerianaceae)
Επιστημονική ονομασία: Valeriana officinalis L.
Διεθνείς κοινές ονομασίες: Valerian, Garden valerian
Κοινές ονομασίες: Κέντρανθος, Διοσκουρίδειος, Αγριοζαμπούκος
Συνώνυμα: Valeriana baltica Pleijel. Valeriana exaltata J.C. Mikan
Ύψος: 1,0 – 1,5 μ.
Ιδανικό Ph εδάφους: 6.5. Μπορεί να αναπτυχθεί σε ποικιλία τιμών ph, έως 8.
Χρώμα λουλουδιών: ερυθρό-ιώδες ή λευκό
Κύκλος ζωής: 13 – 15 χρόνια
Για επαγγελματίες αγρότες: ΝΑΙ
Για ερασιτέχνες κηπουρούς: ΝΑΙ
Καλλιέργεια σε γλάστρα: ΝΑΙ (σε γλάστρες μεγάλου μεγέθους, που να στραγγίζουν καλά).
Εποχή συγκομιδής: Το φυτό καλλιεργείται για τις ρίζες του, που συλλέγονται το φθινόπωρο από φυτά δύο ετών, ξεπλένονται από το χώμα και ξηραίνονται σε σκιερό και καλά αεριζόμενο μέρος, αλλά ακόμα και σε θερμό αέρα που δεν πρέπει να ξεπερνά τους 40 °C.
Χρήσεις: Η βαλεριάνα η φαρμακευτική, αξιοποιείται ως ήπιο ηρεμιστικό και αγχολυτικό σε φαρμακευτικά σκευάσματα.
Πίνεται και ως έγχυμα (δηλ. απλό εμποτισμό της ρίζας σε ζεστό νερό για 8-10 λεπτά και όχι βράσιμο), για να μην ανασταλούν οι φαρμακευτικές του ιδιότητες.
Το αιθέριο έλαιο της φαρμακευτικής βαλεριάνας, χρησιμοποιείται σαν μυοχαλαρωτικό, σαν ηρεμιστικό για στομαχικές και εντερικές διαταραχές, για διαταραχές στον ύπνο, σαν σπασμολυτικό και σαν αγχολυτικό.
Κατάλληλη εποχή μεταφύτευσης : μέσα άνοιξης και μέσα έως τέλη φθινοπώρου (αναλόγως το υψόμετρο και την γεωγραφική θέση).
Αποστάσεις φύτευσης: 30 – 40 εκ. στην γραμμή και 60 – 90 εκ. μεταξύ των γραμμών.
Ευνοϊκή συγκαλλιέργεια: Τα φυτά συντροφιάς, είναι μια δοκιμασμένη στο χρόνο μέθοδος κηπουρικής, που εμπλουτίζει και προστατεύει τις ευάλωτες καλλιέργειες.
Φυτέψτε την βαλεριάνα πίσω από μικρότερα φυτά, για να μην κόβει το φως του ήλιου. Πάνω σε τοίχο ή φράχτη, με τα χαμηλότερα φυτά μπροστά, είναι ιδανικό.
Η βαλεριάνα, αναπτύσσεται καλά μαζί με άλλα βότανα όπως η ρίγανη και το θυμάρι.
Είναι επίσης καλός σύντροφος για τον άνηθο, την καλέντουλα και την εχινάκεια.
Αποφύγετε να καλλιεργήσετε την βαλεριάνα κοντά σε ”ξερικά”, αρωματικά βότανα, λόγω των διαφορετικών αναγκών σε νερό.
Πότισμα γενικά: Η βαλεριάνα πρέπει να ποτίζεται τακτικά.
Στα πρώτα στάδια ανάπτυξης, μέχρι το φυτό να ‘’πιάσει’’ στο έδαφος, ποτίστε (αναλόγως το έδαφος) 2 με 3 φορές την εβδομάδα. Όταν διαπιστώσετε ότι το νεαρό φυτό σας, έχει δημιουργήσει καινούργια φύλλα, αρχίστε να μειώνετε σταδιακά τα ποτίσματα. Μετά το στάδιο των 3 πρώτων μηνών, το πότισμα μπορεί να μειωθεί σε 1 με 2 την εβδομάδα (κατά τους ανοιξιάτικους – θερινούς μήνες).
Εάν η καλλιέργεια γίνει στο έδαφος, προτιμήστε το πότισμά της με την μέθοδο της σταγόνας και με μέτριες ποσότητες νερού.
Καλλιέργεια: υπαίθρια
ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Η χρήση των αρωματικών-φαρμακευτικών φυτών, πρέπει να γίνεται με την σύμφωνη γνώμη του ιατρού σας.